Zmiany w Karcie Nauczyciela od dnia 1 stycznia 2026 r. Nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w większej liczbie przypadków z wyrównaniem od dnia 1 września 2025 r. Wypłata ma wpłynąć na konta do dnia 6 czerwca 2026 r.
- Wynagrodzenie nauczycieli za nadgodziny - zmiany
- Wypłata dla nauczycieli do 6 czerwca 2026 r. z wyrównaniem od 1 września 2025 r.
- Poprawka do Karty nauczyciela - nadgodziny
- Nadgodziny - przydzielenie nauczycielowi innych zajęć
- Pensum nauczyciela - zmiany
- Doraźne zastępstwa - zmiany
- Poprawka do ustawy Karta Nauczyciela - wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe
Wynagrodzenie nauczycieli za nadgodziny - zmiany
O co chodzi w zamieszaniu z godzinami ponadwymiarowymi nauczycieli? Po wejściu w życie 1 września 2025 r. zmian w Karcie Nauczyciela nauczyciel, który jest w szkole i jest gotowy do pracy zgodnie z ustalonymi godzinami ponadwymiarowymi, nie otrzymuje wynagrodzenia, jeśli nie realizuje zajęć, ponieważ np. klasa jest na wycieczce. Wiele szkół wstrzymuje wszelkiego rodzaju wyjścia klasowe właśnie z tego powodu.
Dnia 1 września 2025 r. weszły w życie nowe regulacje w zakresie wynagradzania nauczycieli za godziny ponadwymiarowe. Wprowadziła je Ustawa z dnia 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1160). Aktualnie zgodnie z art. 35 ust. 3d ustawy wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługuje za przydzielone i zrealizowane godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, a wyjątki od tej reguły ustala art. 35 ust. 3e ustawy. Zgodnie z niniejszym wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługuje także, gdy:
- nauczyciel zamiast przydzielonych godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych zrealizował w tym samym dniu przydzielone godziny zajęć opiekuńczych lub wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2;
- niezrealizowanie przez nauczyciela przydzielonych godzin zajęć indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 127 ust. 20 ustawy – Prawo oświatowe, nastąpiło z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do realizacji tych zajęć.
Jak tłumaczy wiceprezes ZG ZNP Urszula Woźniak, przygotowano poprawkę do ustawy Karta Nauczyciela, która jest korzystniejszą dla nauczycieli w stosunku do wyżej przytoczonego przepisu. Poprawka zakłada także wyrównanie wynagrodzeń za godziny ponadwymiarowe od 1 września 2025 r. Poprawkę przyjęła od ZNP i zgłosiła posłanka Lewicy Dorota Olko. Taką samą złożył również poseł KO Adam Krzemiński. Komisja sejmowa edukacji i nauki poparła zgłoszoną poprawkę i poleciła całej izbie przyjęcie projektu Karty Nauczyciela dotyczącej zmian w rozliczaniu godzin ponadwymiarowych wraz z poprawkami.
Wypłata dla nauczycieli do 6 czerwca 2026 r. z wyrównaniem od 1 września 2025 r.
Sejm przegłosował poprawkę. W Senacie głosowano za przyjęciem ustawy. Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. Nauczyciele otrzymają wyrównanie wynagrodzeń za godziny ponadwymiarowe od 1 września 2025 r. Wypłaty zostaną dokonane do 6 czerwca 2026 r.
Wszystko wskazuje na to, że nauczyciele otrzymają wyrównania za straty w wynagrodzeniach od 1 września 2025 roku do 1 stycznia 2026 roku. Od początku 2026 roku planowane jest wejście w życie nowych przepisów.
Poprawka do Karty nauczyciela - nadgodziny
Według poprawki wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe będzie przysługiwało nie tylko w przypadkach wymienionych w art. 35 ust. 3e ustawy w aktualnym brzmieniu. Nauczyciel otrzyma zapłatę za każdy przypadek niezrealizowania przydzielonych godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych z przyczyn niedotyczących nauczyciela, kiedy nauczyciel był gotów do ich realizacji.
Celem zmian jest przyznawanie wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w różnych sytuacjach. Chodzi o nieodbycie się zajęć z przyczyn leżących po stronie szkoły. Po zmianie przepisów nauczyciele otrzymają wynagrodzenie za brak zajęć z powodu np.:
- nieobecności ucznia na zajęciach, które są z nim prowadzone indywidualnie,
- wyjazdu klasy na wycieczkę,
- wyjścia klasy na jakieś wydarzenie poza szkołą.
Jedyny warunek, jaki trzeba spełnić to pozostawanie nauczyciela w tym czasie w gotowości do realizacji zajęć.
Nadgodziny - przydzielenie nauczycielowi innych zajęć
W poprawce proponuje się doprecyzowanie, że w przypadku nieodbycia się zajęć można przydzielić nauczycielowi inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły (np. zajęcia opiekuńcze, wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy).
Pensum nauczyciela - zmiany
Nowelizacja przewiduje również zmiany w pensum nauczyciela. Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć obniża na potrzeby ustalenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe odpowiednio o 1/5 albo 1/4 tego wymiaru, za każdy dzień usprawiedliwionej nieobecności w pracy, dzień ustawowo wolny od pracy, dzień, w którym dla nauczyciela nie zaplanowano zajęć, lub dzień w danym tygodniu, który przypada w innym miesiącu. Chodzi o to, aby obniżenie obejmowało także tygodnie z dniami bez zaplanowanych dla nauczyciela zajęć. W związku z tym zawarto odniesienie do art. 42 ust. 2 pkt 1.
Polecamy: INFORLEX Oświata
Doraźne zastępstwa - zmiany
Zgodnie z aktualnym stanem prawnym godziny doraźnych zastępstw mogą być realizowane w czasie, w którym zostały zaplanowane do realizacji przez nauczyciela zajęcia, o których mowa w ust. 2 pkt 1 (zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7), w przypadku gdy z przyczyn dotyczących szkoły w danym dniu nauczyciel nie mógłby zrealizować zajęć wynikających z obowiązującego go tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.
Wówczas realizuje się godziny doraźnych zastępstw w ramach przyjętego wynagrodzenia. Kiedy nauczyciel nie może zrealizować zajęć wynikających z pensum, może otrzymać godziny doraźnych zastępstw w ramach wynagrodzenia. Nowe brzmienie przepisu miałoby rozszerzyć jego stosowanie o zajęcia realizowane w ramach godzin ponadwymiarowych. Jeśli z przyczyn dotyczących szkoły nauczyciel nie realizuje godzin ponadwymiarowych, będzie można przydzielić mu także realizację godzin doraźnych zastępstw. Dzięki temu w przypadku zaplanowanych godzin ponadwymiarowych otrzyma wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe. W uzasadnieniu do poprawki ustawy czytamy, że nie otrzyma wówczas dodatkowego wynagrodzenia za realizację godzin doraźnych zastępstw, ponieważ byłoby to podwójne wynagradzanie.
Poprawka do ustawy Karta Nauczyciela - wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe
Ustawa o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela:
Art. 1. W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r. poz. 986, z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 35 ust. 3e i 3f otrzymują brzmienie:
„3e. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługuje również w przypadku, gdy niezrealizowanie przez nauczyciela przydzielonych godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych nastąpiło z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do realizacji tych zajęć. W takim przypadku nauczycielowi można przydzielić do realizacji w czasie, w którym zostały zaplanowane godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze lub wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2.
3f. Dla ustalenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w tygodniach, w których przypadają dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela, dni ustawowo wolne od pracy lub dni, w których dla nauczyciela nie zaplanowano zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1, oraz w tygodniach w danym miesiącu, w których zajęcia rozpoczynają się lub kończą się w trakcie tygodnia, za podstawę ustalenia liczby godzin ponadwymiarowych przyjmuje się tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć określony w art. 42 ust. 3 lub ustalony na podstawie art. 42 ust. 4a albo ust. 7 albo obniżony na podstawie art. 42 ust. 6, pomniejszony o 1/5 tego wymiaru lub 1/4, gdy dla nauczyciela ustalono czterodniowy tydzień pracy, za każdy dzień usprawiedliwionej nieobecności w pracy, dzień ustawowo wolny od pracy, dzień, w którym dla nauczyciela nie zaplanowano zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1, lub dzień w danym tygodniu, który przypada w innym miesiącu. Liczba godzin ponadwymiarowych, za które przysługuje wynagrodzenie w takim tygodniu, nie może być większa niż liczba godzin ponadwymiarowych przydzielonych nauczycielowi.”;
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2024 r. poz. 1871 oraz z 2025 r. poz. 620, 1019, 1160, 1188 i 1189.
2) w art. 42 ust. 2cb otrzymuje brzmienie:
„2cb. Godziny doraźnych zastępstw mogą być realizowane w czasie, w którym zostały zaplanowane do realizacji przez nauczyciela zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, w przypadku gdy z przyczyn dotyczących szkoły w danym dniu nauczyciel nie mógłby zrealizować zajęć wynikających z obowiązującego go tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć lub przydzielonych godzin ponadwymiarowych. W takim przypadku nauczyciel realizuje godziny doraźnych zastępstw w ramach wynagrodzenia, jakie przysługuje mu za zaplanowane zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze.”.
Art. 2. Przepisy art. 35 ust. 3e i 3f ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, mają zastosowanie do ustalania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przypadające do realizacji począwszy od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2026 r