Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne na koniec 2024 r. pobierało prawie 12 tys. osób. Przeciętna wysokość świadczenia kompensacyjnego w grudniu wyniosła 4054,84 zł. Do wyliczenia świadczenia kompensacyjnego ZUS przygotował specjalny kalkulator.
- W jakim wieku można uzyskać świadczenie kompensacyjne
- Praca nauczycieli pobierających świadczenie kompensacyjne
- Kalkulator do wyliczenia świadczenia kompensacyjnego
W jakim wieku można uzyskać świadczenie kompensacyjne
Ustawa o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych umożliwia przyznawanie tego świadczenia nauczycielom mającym 30 lat stażu pracy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej i pracującym na co najmniej jedną drugą etatu. Wiek uprawniający do świadczenia ma wzrastać w latach 2014-2032, począwszy od 55. roku życia aż do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.
W 2024 r. nauczyciel mógł otrzymać świadczenie kompensacyjne, jeśli ukończył 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna). Natomiast:
- w latach 2025-2026 wiek ten wynosi 56 lat dla kobiet, 61 lat dla mężczyzn,
- w latach 2027-2028 wiek wynosi 57 lat dla kobiet, 62 lata dla mężczyzn,
- w latach 2029-2030 wiek wynosi 58 lat dla kobiet, 63 lata dla mężczyzn,
- w latach 2031-2032 wiek wynosi 59 lat dla kobiet, 64 lata dla mężczyzn.
Świadczenia kompensacyjne przysługują nauczycielom pracującym w szkołach, przedszkolach, placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, w specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz nauczycielom zatrudnionym w publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych.
Praca nauczycieli pobierających świadczenie kompensacyjne
Zgodnie z ustawą nauczyciele korzystający ze świadczenia kompensacyjnego nie mogą dalej pracować w szkole, przedszkolu lub w ośrodku (np. w niepełnym wymiarze godzin), nawet jeśli zajmowane stanowisko nie ma nic wspólnego z pracą dydaktyczną, pod sankcją zawieszenia świadczenia. Jeśli zaś nauczyciel podejmie inną pracę niż w zawodzie, to będzie nadal mógł pobierać pieniądze z tytułu świadczenia. W 2022 r. w związku pełnoskalową zbrojną agresją Rosji na Ukrainę i napływem uchodźców z Ukrainy, w tym dzieci w wieku szkolnym, wprowadzono jednak odstępstwa od tej zasady.
Na mocy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa możliwe jest zatrudnienie nauczyciela pobierającego świadczenie kompensacyjne, bez utraty tego świadczenia na stanowisku pomocy nauczyciela lub nauczyciela w oddziale przygotowawczym dla uczniów z Ukrainy. Możliwe jest też zatrudnienie bez utraty świadczenia kompensacyjnego nauczyciela języka polskiego lub nauczyciela prowadzącego dodatkową naukę języka polskiego, a także innego nauczyciela niż polonista, jeżeli w dniu nawiązania z nim stosunku pracy do szkoły uczęszcza co najmniej jeden uczeń będący obywatelem Ukrainy, którego pobyt na terytorium Polski jest uznawany za legalny.
Kalkulator do wyliczenia świadczenia kompensacyjnego
ZUS na swojej stronie internetowej udostępnił specjalny kalkulator do wyliczenia wysokości świadczenia kompensacyjnego. Każdy nauczyciel może – wpisując swoje podstawowe dane – obliczyć prognozowaną dla niego wysokość świadczenia.
Z danych ZUS wynika, że w grudniu 2024 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 11,8 tys. osób. Przeciętna wysokość kompensówki wyniosła 4054,84 zł. W listopadzie 2024 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 11,8 tys. osób, a przeciętna wysokość kompensówki wyniosła 4123,98 zł.
Liczba nauczycieli pobierających to świadczenie w grudniu 2024 r. była niższa niż rok, dwa i trzy lata wcześniej w tym samym okresie. W grudniu 2023 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,1 tys. osób, a ich przeciętna wysokość wynosiła 3617,29 zł. W grudniu 2022 r. dane te przedstawiały się odpowiednio – 13,7 tys. osób i 3066,62 zł, a w grudniu 2021 r. – 14,1 tys. osób i 2700,44 zł.
Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są odpowiednikiem emerytur pomostowych. W grudniu 2024 r. emerytury pomostowe pobierało 39,9 tys. osób, a przeciętna ich wysokość wynosiła 5215,33 zł. Pieniądze na nauczycielskie świadczenia kompensacyjne nie pochodzą z odprowadzanych składek, ale z budżetu państwa.