Eksperci Polskiej Akademii Nauk alarmują: polska szkoła nie jest gotowa na erę sztucznej inteligencji. Dotychczasowe szkolenia organizowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej są nieskuteczne, a nauczyciele i dyrektorzy nie posiadają wystarczających kompetencji, by mądrze wykorzystywać narzędzia AI w nauczaniu. „Potrzebujemy nowej definicji celów edukacyjnych” – czytamy w najnowszym raporcie Sekcji Edukacji Cyfrowej Komitetu Informatyki PAN.
- Raport PAN: AI w szkole to nie przyszłość, to teraźniejszość
- MEN pod ostrzałem: szkolenia z AI nieskuteczne i nietrafione
- Rekomendacje PAN: zatrzymać obecny model, stworzyć nowy system kształcenia kadr
- AI w kształceniu zawodowym i edukacji włączającej
- Nowa wizja szkoły: od testów do kompetencji przyszłości
Raport PAN: AI w szkole to nie przyszłość, to teraźniejszość
Autorzy „Białej księgi sztucznej inteligencji w polskiej szkole” podkreślają, że dynamiczny rozwój technologii wymaga od systemu oświaty natychmiastowych działań. Szkoła powinna stać się miejscem, w którym uczniowie uczą się odpowiedzialnego, etycznego i krytycznego korzystania z AI, zamiast traktować ją jako zagrożenie.
Według naukowców zakazy stosowania narzędzi sztucznej inteligencji są bezzasadne. Zamiast ograniczeń potrzebne są rozwiązania, które pozwolą uczniom i nauczycielom rozwijać kompetencje cyfrowe przyszłości: kreatywność, myślenie krytyczne, analizę i wnioskowanie.
MEN pod ostrzałem: szkolenia z AI nieskuteczne i nietrafione
Eksperci PAN wskazują, że dotychczasowe działania resortu edukacji nie odpowiadają na realne wyzwania. Szkolenia organizowane dla nauczycieli są – jak czytamy w raporcie – „programowo nietrafione i nieadekwatne do potrzeb środowiska oświatowego”.
Z badań wynika, że wśród dyrektorów, nauczycieli i pracowników administracyjnych występuje poważny deficyt wiedzy o tym, czym jest sztuczna inteligencja i jak można ją wykorzystać w procesie nauczania, wychowania i zarządzania szkołą.
Rekomendacje PAN: zatrzymać obecny model, stworzyć nowy system kształcenia kadr
Autorzy raportu rekomendują natychmiastowe zaprzestanie obecnych szkoleń i opracowanie nowego modelu podnoszenia kompetencji nauczycieli w zakresie AI. System ten powinien: odpowiadać na potrzeby nauczycieli wszystkich przedmiotów, przygotowywać uczniów do rynku pracy przyszłości, rozwijać praktyczne i etyczne umiejętności korzystania z AI.
Eksperci wyrazili także gotowość współpracy z MEN przy tworzeniu programu rozwoju kompetencji cyfrowych nauczycieli.
AI w kształceniu zawodowym i edukacji włączającej
Raport zwraca uwagę, że sztuczna inteligencja odegra kluczową rolę w kształceniu zawodowym. Uczniowie powinni uczyć się nie tylko obsługi gotowych narzędzi, ale także ich świadomego wdrażania i adaptowania w różnych branżach.
Ogromny potencjał AI dostrzegany jest również w edukacji włączającej – technologii mogą wspierać uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Naukowcy zastrzegają jednak, że AI musi służyć wzmacnianiu różnorodności, a nie jej maskowaniu.
Nowa wizja szkoły: od testów do kompetencji przyszłości
Zdaniem autorów „białej księgi”, polski system edukacji wymaga redefinicji celów i metod nauczania. Szkoła przyszłości powinna przygotowywać uczniów nie tylko do egzaminów, lecz do świadomego życia w świecie, w którym sztuczna inteligencja będzie codziennością.
Jak podkreślają eksperci PAN:
„Podstawowe wyzwanie dla kadr oświaty polega na odpowiednim wdrożeniu tych technologii w sposób etyczny i skuteczny, tak aby wspierały one proces dydaktyczny, nie prowadząc do negatywnych konsekwencji”.
Raport PAN to wyraźny sygnał dla decydentów i nauczycieli: AI w edukacji to nie moda, lecz konieczność. Bez systemowych zmian Polska ryzykuje pozostanie w tyle za krajami, które już dziś uczą młodych ludzi krytycznego, twórczego i odpowiedzialnego korzystania z nowoczesnych technologii.