Nauczyciel, wychowawca, pracownik pedagogiczny funkcjonariuszem publicznym. Kim jest funkcjonariusz publiczny? Resort edukacji pracuje nad zmianami dotyczącymi prawa oświatowego oraz niektórych innych ustaw.
- Kim jest funkcjonariusz publiczny?
- Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego
- Ochrona prawna funkcjonariusza publicznego
- Nauczyciel, wychowawca, pracownik pedagogiczny funkcjonariuszem publicznym
We wtorek, 14 kwietnia 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw. Projekt zakłada m.in. przyznanie nauczycielom, wychowawcom i innym pracownikom pedagogicznym statusu funkcjonariuszy publicznych.
Kim jest funkcjonariusz publiczny?
Kwestię pojęcia funkcjonariusz publiczny reguluje ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. W art. 115 3§ 13 wymieniony został katalog zamknięty pojęcia "funkcjonariusz publiczny". Funkcjonariuszem publicznym jest:
- Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej;
- poseł, senator, radny;
2a poseł do Parlamentu Europejskiego; - sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy;
- osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych;
- osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe;
- osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej;
- funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej;
- osoba pełniąca czynną służbę wojskową, z wyjątkiem terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie;
- pracownik międzynarodowego trybunału karnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe;
- inspektor Inspekcji Wodnej.
Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego
Zgodnie z art. 222 Kodeksu karnego, za naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
Art. 222. [Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza]
- Kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
- Jeżeli czyn określony w § 1 wywołało niewłaściwe zachowanie się funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Ochrona prawna funkcjonariusza publicznego
Zgodnie z art. 231 a Kodeksu karnego, funkcjonariusz publiczny ma prawo do ochrony prawnej. Z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych funkcjonariusz publiczny korzysta również wtedy, jeżeli bezprawny zamach na jego osobę został podjęty z powodu wykonywanego przez niego zawodu lub zajmowanego stanowiska.
Nauczyciel, wychowawca, pracownik pedagogiczny funkcjonariuszem publicznym
Projekt, jak już wcześniej zostało wspomniane zakłada m.in. przyznanie nauczycielom, wychowawcom i innym pracownikom pedagogicznym statusu funkcjonariuszy publicznych. Chodzi o wzmocnienie ich ochrony prawnej. Projekt zakłada rozszerzenie katalogu podmiotów będących funkcjonariuszami publicznymi o punkt 11 w następującym brzmieniu:
11) nauczyciel, wychowawca lub inny pracownik pedagogiczny zatrudniony w publicznym lub niepublicznym przedszkolu, szkole lub placówce działającej na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r.– Prawo oświatowe”.
Dzięki powyższej zmianie, będą miały zastosowanie wszystkie regulacje dotyczące ochrony i odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych. Uchylony zostanie także art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, który stanowi, że nauczyciel, podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny.