Możliwość skorzystania ze świadczenia kompensacyjnego przysługuje konkretnej grupie pracowników. Jego minimalna wysokość to 1878,91 złotych brutto, a przeciętna to ponad 4300 złotych. Jednak aby nabyć do niego prawo, trzeba spełnić określone warunki.
Dla kogo emerytura pomostowa?
Dyskusje dotyczące wieku emerytalnego należą do tych najczęściej toczony w przestrzeni publicznej. Propozycja zmian w tym zakresie bywa również poważnym argumentem podczas kampanii wyborczych. I choć najczęściej wszyscy operują w czasie tych rozmów powszechnym wiekiem emerytalnym, który wynosi w Polsce 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, to należy mieć świadomość, że przepisy przewidują również szereg specjalnych przypadków, w których określone grupy zawodowe mogą korzystać z łagodniejszych, ale często również mniej korzystnych finansowo, możliwości przejścia na emeryturę. Do tych grup należą m.in. nauczyciele. Maja oni możliwość skorzystania z emerytury pomostowej nazywanej w przepisach świadczeniem kompensacyjnym. Może skorzystać z niego określona grupa nauczycieli, którzy uzyskali wskazany w przepisach (zmieniający się na przestrzeni lat) wiek i jednocześnie legitymują się wymaganymi okresami składkowymi.
Co to znaczy, że wiek umożliwiający skorzystanie z tego uprawnienia zmienia się na przestrzeni lat? Oznacza to, że od 2024 roku aż do 2031 roku stopniowo wzrasta. I tak, w 2024 r. granicą umożliwiającą przejście na wcześniejszą emeryturę było dla kobiet co najmniej 55 lat, a dla mężczyzn 60 lat. W 2025 roku wartości te wzrosły odpowiednio do 56 i 61 lat, a w kolejnych latach będą wynosiły: w 2027 roku 57 i 62 lata, w 2029 roku 58 i 63 lata, a w 2031 roku do 59 i 64 lata.
Wiek, okres składkowy i rozwiązanie stosunku pracy
Jednak jak już wspomniano, osiągnięcie odpowiedniego wieku to za mało by móc przejść na wcześniejszą emeryturę na podstawie omawianych regulacji. Kolejnym warunkiem, który musi spełnić nauczyciel jest posiadanie odpowiedniego okresu składkowego i nieskładkowego wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy „nauczycielskiej” w określonego rodzaju placówkach w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Konieczne jest również świadczenie (bezpośrednio przed złożeniem wniosku) pracy jako nauczyciel, wychowawca lub inny pedagog, w tychże wskazanych w przepisach typach placówek, w tym m.in. w publicznych i niepublicznych przedszkolach, publicznych i niepublicznych szkołach z wyjątkiem niepublicznych szkół nieposiadających uprawnień szkoły publicznej, publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, czy specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych. Co istotne, obliczając staż pracy, należy pamiętać, że nie wlicza się do niego ani okresów pracy wykonywanej w niższym wymiarze niż ½ etatu, ani okresów niewykonywania pracy, za które było pobierane wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, a więc np. okresów niezdolności do pracy, urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego, czy urlopu dla poratowania zdrowia. I na koniec, warunkiem koniecznym jest w tej sytuacji również rozwiązanie stosunek pracy.
Kwota najniższego nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego jest równa kwocie najniższej emerytury i od 1 marca 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto. Z danych ZUS wynika, że w październiku 2024 roku jego przeciętna wysokość wyniosła 4329,61 zł. Pobierało je wówczas 11,5 tys. osób.
art. 5 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 174)