Czy przysposobienie obronne wróci do szkół? Dynamiczna sytuacja geopolityczna skłania do tego, by kłaść coraz to większy nacisk na kwestie związane z bezpieczeństwem i radzeniem sobie w trudnych warunkach zewnętrznych.
- Czy przysposobienie obronne wróci do szkół?
- MEN odpowiedziało na interpelację poselską
- Podstawa programowa się zmieni
Czy przysposobienie obronne wróci do szkół?
Osoby zbliżające się dziś do 50 roku życia i starsze z pewnością pamiętają okres, gdy jednym z obowiązkowych przedmiotów szkolnych było przysposobienie obronne. Wiele z nich do dziś wspomina lekcje, na których młodzież uczyła się zakładać maski przeciwgazowe, udzielać pierwszej pomocy i strzelać. Z upływem czasu w związku ze stabilizacją sytuacji panującej w Polsce przedmiot ten zniknął z podstawy programowej. Czy dziś ma szansę wrócić pod dachy szkół?
W tej sprawie do ministra edukacji skierowano interpelację poselską nr 12284. Jej autorka, zaniepokojona narastającym w ostatnich latach zagrożeniem i dynamicznymi zmianami geopolitycznymi, zapytała:
1. Czy resort przewiduje zwiększenie wymiaru godzin poświęconych na edukację z zakresu obronności, bezpieczeństwa i pierwszej pomocy?
2. Jakie działania resort zamierza podjąć, aby wzmocnić praktyczny wymiar edukacji w obszarze bezpieczeństwa, tak aby młodzież nabywała rzeczywiste umiejętności, a nie jedynie wiedzę teoretyczną?
3. Czy w pracach programowych MEN uwzględnia się współpracę z Ministerstwem Obrony Narodowej w zakresie kształtowania treści edukacyjnych przygotowujących młodzież do sytuacji kryzysowych?
Polecamy: Kalendarz 2026
MEN odpowiedziało na interpelację poselską
W obszernej odpowiedzi z 10 października 2025 r. MEN wskazał, że zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, system oświaty zapewnia m.in.: upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń, w tym związanych z korzystaniem z technologii informacyjno-komunikacyjnych, i sytuacji nadzwyczajnych. Biorąc od uwagę dynamiczną sytuację MEN systematycznie wdraża działania, które mają na celu zwiększenie wiedzy i umiejętności uczniów, m.in. w zakresie kształtowania umiejętności udzielania pierwszej pomocy, wzmacniania postaw proobronnych oraz właściwego reagowania w sytuacjach zagrożeń. Jak wynika z dokonanego w udzielonej odpowiedzi wyliczenia, dotyczy to zarówno edukacji wczesnoszkolnej, jak i tej prowadzonej w wyższych klasach szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych. W przypadku drugiej i trzeciej ze wskazanych grup wiekowych zadania te są realizowane w ramach przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa, który realizuje zagadnienia objęte przed laty zakresem przysposobienia obronnego, a którego zakres został ustalony w porozumienie z Ministerstwem Obrony Narodowej. Dzieci i młodzież realizujące podstawę programową mają więc okazję zapoznać się z zasadami survivalu, udzielania pierwszej pomocy, poznać zasady cyberbezpieczeństwa i przejść szkolenie strzeleckie.
Podstawa programowa się zmieni
W odpowiedzi zwrócono uwagę również na to, że od roku szkolnego 2025/2026 w szkołach podstawowych (od klasy IV) i ponadpodstawowych jest realizowany nowy nieobowiązkowy przedmiot – edukacja zdrowotna, który obejmuje swoim zakresem m.in. zdrowie fizyczne i umiejętności postępowania w stanach zagrożenia życia i zdrowia. MEN wprowadziło też zmiany w podstawie programowej wychowania fizycznego, a ta obecnie obowiązująca kładzie jeszcze większy nacisk na wspieranie wszechstronnego rozwoju ucznia przez kształtowanie jego kompetencji fizycznych, wiedzy, postaw i motywacji niezbędnych do świadomego, samodzielnego i trwałego uczestnictwa w kulturze fizycznej.
Na zakończenie resort wskazał, że prowadzi prace w zakresie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego i nowych ramowych planów nauczania, które wejdą w życie począwszy od roku szkolnego 2026/2027 w kl. I i IV szkoły podstawowej (a w latach kolejnych w kolejnych klasach tej szkoły). Prowadzone prace uwzględniają m.in. nową strukturę i nowe cele m.in. przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa.