W 2026 roku nauczyciele otrzymają tzw. trzynastą pensję za 2025 rok. To świadczenie, znane formalnie jako dodatkowe wynagrodzenie roczne, przysługuje pracownikom sfery budżetowej, w tym nauczycielom szkół publicznych. Wyjaśniamy, komu się ono należy, jak obliczyć jego wysokość i kiedy należy się spodziewać wypłaty.
- Czym jest dodatkowe wynagrodzenie roczne dla nauczycieli?
- Warunki nabycia prawa do trzynastki – kto ją otrzyma?
- Jak obliczyć wysokość trzynastki dla nauczyciela w 2026 roku?
- Kiedy nauczyciel otrzyma trzynastkę za 2025 rok?
- Brak wypłaty trzynastki – konsekwencje dla pracodawcy
- Trzynastka w 2026 r. – co powinni wiedzieć nauczyciele?
- Najczęściej zadawane pytania o trzynastkę nauczyciela 2026
Czym jest dodatkowe wynagrodzenie roczne dla nauczycieli?
Dodatkowe wynagrodzenie roczne, potocznie nazywane „trzynastką”, to forma nagrody finansowej dla pracowników sektora budżetowego. Nauczyciele mają do niego prawo na podstawie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej.
Świadczenie to stanowi 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego w ciągu roku, za który przysługuje. W przypadku nauczycieli trzynastka wypłacona w 2026 r. dotyczy więc wynagrodzenia uzyskanego w 2025 r.
Warunki nabycia prawa do trzynastki – kto ją otrzyma?
Zasadą jest, że prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego przysługuje nauczycielowi, który przepracował cały rok kalendarzowy u danego pracodawcy.
Jeśli okres zatrudnienia był krótszy, nauczyciel może otrzymać trzynastkę proporcjonalnie do przepracowanego okresu, o ile trwał on co najmniej 6 miesięcy.
Ustawa przewiduje jednak liczne wyjątki od tego wymogu – między innymi, gdy nauczyciel:
- rozpoczął pracę w trakcie roku szkolnego,
- korzystał z urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego, rodzicielskiego lub urlopu dla poratowania zdrowia,
- przeszedł na emeryturę lub rentę,
- został przeniesiony służbowo bądź zatrudniony po reorganizacji szkoły,
- zakończył pracę z powodu likwidacji placówki.
W tych przypadkach prawo do świadczenia przysługuje mimo nieprzepracowania pełnych sześciu miesięcy.
Jak obliczyć wysokość trzynastki dla nauczyciela w 2026 roku?
Podstawę obliczenia trzynastki stanowi suma wynagrodzeń otrzymanych w 2025 r. z tytułu pracy nauczyciela. Obejmuje ona elementy wynagrodzenia przyjmowane do ustalenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
W praktyce oznacza to, że do podstawy wlicza się m.in.:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- dodatek za wysługę lat,
- dodatek motywacyjny,
- dodatek funkcyjny i za warunki pracy,
- wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa,
- wynagrodzenie za pracę w porze nocnej lub w dni wolne,
- dodatek uzupełniający z art. 30a ust. 3 Karty Nauczyciela.
Z trzynastki wyłącza się natomiast m.in.:
- nagrody jubileuszowe,
- ekwiwalent za urlop,
- wynagrodzenie za czas choroby lub usprawiedliwionej nieobecności,
- wynagrodzenie za przestój niezawiniony,
- odprawy emerytalne lub rentowe,
- jednorazowe premie i nagrody za osiągnięcia,
- inne nieperiodyczne gratyfikacje.
Jak obliczyć trzynastkę nauczyciela za 2025 rok – krok po kroku
1. Zbierz dane o wynagrodzeniu za 2025 r.
Uwzględnij wszystkie składniki wynagrodzenia za pracę przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, m.in.:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny, za warunki pracy,
- wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa,
- dodatki za pracę w dni wolne, święta lub w porze nocnej.
2. Wyłącz z podstawy elementy, których się nie wlicza:
- nagrody jubileuszowe,
- wynagrodzenie za chorobę i urlopy,
- odprawy, ekwiwalent za urlop, premie jednorazowe,
- gratyfikacje z funduszy specjalnych i udział w zysku.
3. Zsumuj wszystkie składniki i oblicz 8,5% tej kwoty.
Przykład:
Suma wynagrodzenia za 2025 r. = 70 000 zł
70 000 × 8,5% = 5 950 zł trzynastki.
4. Sprawdź, czy spełniasz warunek przepracowania:
- pełny rok = pełna trzynastka,
- co najmniej 6 miesięcy = proporcjonalna część,
- wyjątki (np. urlop macierzyński, emerytura, likwidacja szkoły) – trzynastka również przysługuje.
5. Termin wypłaty:
- do 31 marca 2026 r.
W wielu szkołach wypłaty następują wcześniej – w lutym lub na początku marca.
Kiedy nauczyciel otrzyma trzynastkę za 2025 rok?
Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy, dodatkowe wynagrodzenie roczne należy wypłacić nie później niż w ciągu trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który ono przysługuje. Oznacza to, że nauczyciele powinni otrzymać trzynastkę za 2025 r. najpóźniej do 31 marca 2026 r.
W praktyce większość jednostek oświatowych dokonuje wypłaty w lutym lub na początku marca, po zakończeniu rozliczeń rocznych.
W sytuacji rozwiązania stosunku pracy z powodu likwidacji szkoły lub jednostki, trzynastka powinna być wypłacona w dniu rozwiązania umowy o pracę.
Brak wypłaty trzynastki – konsekwencje dla pracodawcy
Niewypłacenie należnego dodatkowego wynagrodzenia rocznego, wypłata go w zaniżonej kwocie lub po terminie stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Zgodnie z Kodeksem pracy, dyrektor szkoły lub inny pracodawca, który narusza przepisy o wypłacie świadczeń pracowniczych, może zostać ukarany grzywną od 1000 do 30000 zł.
Dlatego w praktyce organy prowadzące szkoły pilnują terminów i zasad obliczania świadczenia, aby uniknąć sankcji.
Trzynastka w 2026 r. – co powinni wiedzieć nauczyciele?
Dodatkowe wynagrodzenie roczne pozostaje jednym z nielicznych gwarantowanych świadczeń finansowych dla nauczycieli, stanowiąc formę docenienia rocznej pracy dydaktycznej i wychowawczej.
W 2026 roku nauczyciele mogą spodziewać się świadczeń wyższych niż rok wcześniej. Wynika to z podwyżek płac wprowadzonych w 2025 roku, które automatycznie zwiększą podstawę obliczenia trzynastki.
Najczęściej zadawane pytania o trzynastkę nauczyciela 2026
1. Czy każdy nauczyciel otrzyma trzynastkę w 2026 roku?
Tak – jeśli nauczyciel był zatrudniony w szkole publicznej w 2025 roku i przepracował co najmniej 6 miesięcy, ma prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Pełna trzynastka przysługuje po przepracowaniu całego roku. Ustawa przewiduje jednak wyjątki – nauczyciele na urlopach macierzyńskich, rodzicielskich czy dla poratowania zdrowia również zachowują prawo do świadczenia.
2. Ile wynosi trzynasta pensja nauczyciela za 2025 rok?
Wysokość trzynastki to 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego w 2025 roku. Do podstawy wlicza się wynagrodzenie zasadnicze i dodatki (motywacyjny, funkcyjny, za wysługę lat, godziny ponadwymiarowe itp.), a nie wlicza się m.in. nagród jubileuszowych, odpraw czy wynagrodzenia za chorobę.
3. Kiedy wypłata trzynastki nauczyciela w 2026 roku?
Zgodnie z ustawą o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, świadczenie musi zostać wypłacone najpóźniej do 31 marca 2026 roku. W wielu szkołach samorządowych wypłaty realizowane są wcześniej – w drugiej połowie lutego lub na początku marca, po zatwierdzeniu list płac.
4. Czy nauczyciel, który odchodzi na emeryturę w 2025 roku, otrzyma trzynastkę?
Tak. Nauczyciel, który przechodzi na emeryturę, rentę lub świadczenie rehabilitacyjne w trakcie 2025 r., nabywa prawo do trzynastki proporcjonalnie do przepracowanego okresu. W takim przypadku świadczenie powinno być wypłacone w dniu rozwiązania stosunku pracy, a nie dopiero w 2026 r.
5. Co grozi pracodawcy za niewypłacenie trzynastki nauczycielowi?
Niewypłacenie należnego wynagrodzenia rocznego lub wypłata w zaniżonej wysokości jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika. Dyrektor szkoły lub inny pracodawca może zostać ukarany grzywną od 1000 zł do 30000 zł na podstawie przepisów Kodeksu pracy.
Podstawa prawna:
- ustawa z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2024 r., poz. 986 z późn. zm.)
- ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (j.t. Dz.U. z 2025 r., poz. 560).