Nauczyciele zyskają prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Posłowie Koalicji Obywatelskiej złożyli projekt nowelizacji Karty nauczyciela, który ma wejść w życie z początkiem 2026 roku. Nowe przepisy mają uregulować problem, który od września 2025 r. budził kontrowersje w środowisku oświatowym.
- Wynagrodzenie za gotowość do pracy
- Koniec wątpliwości i doprecyzowanie przepisów
- Zmiany także w zasadach obniżania pensum i zastępstw
- Wejście w życie od 1 stycznia 2026 r., bez wyrównania
Wynagrodzenie za gotowość do pracy
Zgodnie z projektem nowelizacji Karty nauczyciela, wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe będzie przysługiwać w każdym przypadku, gdy zajęcia nie odbyły się z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotowy do ich przeprowadzenia.
Chodzi o sytuacje, gdy np. uczeń objęty nauczaniem indywidualnym był nieobecny, klasa wyjechała na wycieczkę albo uczestniczyła w wydarzeniu poza szkołą. W takich przypadkach nauczyciel, który pozostaje w gotowości do pracy, nie powinien tracić wynagrodzenia za przydzielone mu godziny ponadwymiarowe.
Projekt przewiduje również możliwość przydzielenia nauczycielowi innych zadań w czasie, w którym miały odbywać się niezrealizowane lekcje. Mogą to być zajęcia opiekuńcze, wychowawcze lub inne działania wynikające z zadań statutowych szkoły.
Koniec wątpliwości i doprecyzowanie przepisów
W uzasadnieniu projektu wskazano, że zmiany mają usunąć wątpliwości interpretacyjne, które pojawiły się po wejściu w życie tzw. dużej nowelizacji Karty nauczyciela z początku roku szkolnego 2025/2026.
Związki zawodowe, w tym Związek Nauczycielstwa Polskiego, alarmowały, że nauczyciele tracą prawo do wynagrodzenia, mimo że pozostają w szkole i są gotowi do pracy. W niektórych placówkach dochodziło nawet do wstrzymywania wyjść klasowych w ramach solidarności zawodowej.
Propozycja posłów KO odpowiada więc na oczekiwania środowiska nauczycielskiego i ma na celu przywrócenie zasady sprawiedliwego wynagradzania za czas gotowości do pracy, gdy niezrealizowanie zajęć następuje z winy szkoły lub z przyczyn organizacyjnych.
Zmiany także w zasadach obniżania pensum i zastępstw
Projekt doprecyzowuje również sposób obniżania tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć (tzw. pensum) przy ustalaniu wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe. Wskazano, że obniżenie dotyczy także tygodni, w których występują dni bez zaplanowanych zajęć dydaktycznych.
Nowelizacja rozszerza także przepisy o doraźnych zastępstwach. Jeśli nauczyciel nie może zrealizować godzin ponadwymiarowych z przyczyn leżących po stronie szkoły, dyrektor będzie mógł przydzielić mu w tym czasie zastępstwa — jednak bez dodatkowego wynagrodzenia, by uniknąć tzw. podwójnego płacenia za ten sam czas pracy.
Wejście w życie od 1 stycznia 2026 r., bez wyrównania
Zgodnie z projektem, nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. i będą miały zastosowanie do godzin przypadających od tej daty. Nauczyciele nie otrzymają więc wyrównania za okres od 1 września do 31 grudnia 2025 r.