Nauczyciele dostaną wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Zmiany w Karcie nauczyciela od 1 stycznia 2026 r.?

• Wynagrodzenie za gotowość do pracy
• Koniec wątpliwości i doprecyzowanie przepisów
• Zmiany także w zasadach obniżania pensum i zastępstw
• Wejście w życie od 1 stycznia 2026 r., bez wyrównania

Wynagrodzenie za gotowość do pracy

Zgodnie z projektem nowelizacji Karty nauczyciela, wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe będzie przysługiwać w każdym przypadku, gdy zajęcia nie odbyły się z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotowy do ich przeprowadzenia.

Chodzi o sytuacje, gdy np. uczeń objęty nauczaniem indywidualnym był nieobecny, klasa wyjechała na wycieczkę albo uczestniczyła w wydarzeniu poza szkołą. W takich przypadkach nauczyciel, który pozostaje w gotowości do pracy, nie powinien tracić wynagrodzenia za przydzielone mu godziny ponadwymiarowe.

Projekt przewiduje również możliwość przydzielenia nauczycielowi innych zadań w czasie, w którym miały odbywać się niezrealizowane lekcje. Mogą to być zajęcia opiekuńcze, wychowawcze lub inne działania wynikające z zadań statutowych szkoły.

Koniec wątpliwości i doprecyzowanie przepisów

W uzasadnieniu projektu wskazano, że zmiany mają usunąć wątpliwości interpretacyjne, które pojawiły się po wejściu w życie tzw. dużej nowelizacji Karty nauczyciela z początku roku szkolnego 2025/2026.

Związki zawodowe, w tym Związek Nauczycielstwa Polskiego, alarmowały, że nauczyciele tracą prawo do wynagrodzenia, mimo że pozostają w szkole i są gotowi do pracy. W niektórych placówkach dochodziło nawet do wstrzymywania wyjść klasowych w ramach solidarności zawodowej.

Propozycja posłów KO odpowiada więc na oczekiwania środowiska nauczycielskiego i ma na celu przywrócenie zasady sprawiedliwego wynagradzania za czas gotowości do pracy, gdy niezrealizowanie zajęć następuje z winy szkoły lub z przyczyn organizacyjnych.

Zmiany także w zasadach obniżania pensum i zastępstw

Projekt doprecyzowuje również sposób obniżania tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć (tzw. pensum) przy ustalaniu wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe. Wskazano, że obniżenie dotyczy także tygodni, w których występują dni bez zaplanowanych zajęć dydaktycznych.

Nowelizacja rozszerza także przepisy o doraźnych zastępstwach. Jeśli nauczyciel nie może zrealizować godzin ponadwymiarowych z przyczyn leżących po stronie szkoły, dyrektor będzie mógł przydzielić mu w tym czasie zastępstwa — jednak bez dodatkowego wynagrodzenia, by uniknąć tzw. podwójnego płacenia za ten sam czas pracy.

Wejście w życie od 1 stycznia 2026 r., bez wyrównania

Zgodnie z projektem, nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. i będą miały zastosowanie do godzin przypadających od tej daty. Nauczyciele nie otrzymają więc wyrównania za okres od 1 września do 31 grudnia 2025 r.