Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy – Prawo oświatowe: kierunek ku reformie „Kompas Jutra”

Katarzyna Kania
Prawnik
rozwiń więcej
Szkoła prawo oświata dzieci School,Children,Play,Football.,Sport,People,Education,And,Family,Concept. / Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy – Prawo oświatowe: kierunek ku reformie „Kompas Jutra” / ShutterStock

Reforma podstawy programowej, większa autonomia szkół i nauczycieli, powrót do kwietniowego egzaminu ósmoklasisty oraz obowiązkowe debaty i doświadczenia w klasach – Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy Prawo oświatowe, który ma wprowadzić istotne zmiany już od roku szkolnego 2026/2027. Jak podkreśla Minister to początek największej od lat zmiany w polskim systemie edukacji.

W środę Minister Edukacji Barbara Nowacka oraz rzecznik rządu oficjalnie poinformowali o przyjęciu przez Radę Ministrów projektu nowelizacji ustawy – Prawo oświatowe oraz wybranych aktów powiązanych. Jak podkreśliła szefowa resortu edukacji, to istotny moment dla polskiej szkoły i znaczący krok w stronę nowoczesnej, bardziej adekwatnej do wyzwań współczesności polityki oświatowej. „To bardzo dobry dzień dla polskiej oświaty” – zaznaczyła Minister Nowacka, wskazując na szeroką skalę planowanych zmian oraz ich systemowy charakter.

Autopromocja

Kompas jutra

Projekt ustawy stanowi fundament zapowiadanej wcześniej kompleksowej reformy podstawy programowej, sygnowanej nazwą „Kompas Jutra”. Reforma ta, opracowana w ścisłej współpracy z Instytutem Badań Edukacyjnych, ekspertami pedagogicznymi, przedstawicielami związków zawodowych, środowisk samorządowych oraz praktykami edukacyjnymi, ma zostać wdrażana w sposób etapowy, z pełnym poszanowaniem dla dynamiki procesu dydaktycznego oraz konieczności odpowiedniego przygotowania kadry nauczycielskiej. Minister Nowacka podkreśliła znaczenie szeroko zakrojonych konsultacji, które umożliwiły uwzględnienie zarówno głosów nauczycieli pracujących bezpośrednio z uczniami, jak i opinii środowisk naukowych oraz administracji lokalnej.

Polecamy: PORADNIK OŚWIATOWY – wydanie cyfrowe

Sukcesywne zmiany

Zasadnicze zmiany w podstawie programowej będą wprowadzane sukcesywnie, począwszy od roku szkolnego 2026/2027. Nowa podstawa programowa obejmie w pierwszej kolejności wychowanie przedszkolne oraz kluczowe etapy edukacji wczesnoszkolnej – klasy I i IV szkoły podstawowej. Rok później reformą zostaną objęte klasy pierwsze szkół ponadpodstawowych, w tym liceów ogólnokształcących, techników, szkół branżowych I stopnia oraz szkół policealnych. Pełna implementacja przewidywana jest na rok 2030, kiedy to zmiany obejmą także branżowe szkoły II stopnia. Tak rozłożona w czasie struktura wdrażania reformy umożliwi nie tylko przystosowanie treści i metod nauczania do nowych założeń, lecz również efektywne przygotowanie kadry pedagogicznej do ich realizacji.

Kluczowe cechy programu "Kompas jutra"

Kluczową cechą reformy „Kompas Jutra” jest wzmocnienie komponentu praktycznego w procesie nauczania. Jak wskazała Minister Nowacka, przewidziano istotne zmiany metodyczne, zgodnie z którymi wiele przedmiotów zyska charakter bardziej doświadczalny i interaktywny. Programy nauczania będą zachęcały – a w wielu przypadkach obligowały – do prowadzenia zajęć z wykorzystaniem eksperymentów, debat, pracy projektowej i innych form aktywizujących, które lepiej odpowiadają współczesnym potrzebom uczniów i rozwijają kompetencje kluczowe, takie jak krytyczne myślenie, argumentacja czy współpraca w zespole.

Projekt nowelizacji nie ogranicza się jednak wyłącznie do kwestii programowych. Obejmuje również szereg rozwiązań instytucjonalnych, mających na celu usprawnienie funkcjonowania systemu oświaty. Wśród nich znalazły się przepisy znoszące obowiązek opiniowania arkuszy organizacyjnych szkół i placówek publicznych przez kuratorów oświaty, co ma przyczynić się do zwiększenia autonomii dyrektorów i samorządów w organizowaniu pracy placówek. Istotne zmiany dotyczą także zasad oceniania i klasyfikowania uczniów w oddziałach przygotowania wojskowego oraz oddziałach o profilu mundurowym, co odzwierciedla potrzebę dostosowania regulacji do specyfiki tego typu form kształcenia. Dodatkowo, projekt przewiduje powrót do wcześniejszego, kwietniowego terminu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty – począwszy od roku szkolnego 2026/2027 – co pozwoli na lepsze planowanie rekrutacji do szkół ponadpodstawowych oraz organizację pracy szkół w końcowych miesiącach roku szkolnego.

Przyszłość "Kompas jutra"

Przyjęcie projektu nowelizacji przez Radę Ministrów otwiera drogę do dalszego procesu legislacyjnego, który – jak zapowiada resort edukacji – będzie prowadzony z uwzględnieniem transparentności, dialogu społecznego oraz eksperckiej refleksji nad wyzwaniami stojącymi przed polską szkołą w XXI wieku. Reforma „Kompas Jutra” stanowi próbę systemowego unowocześnienia edukacji, której celem jest nie tylko aktualizacja treści kształcenia, ale przede wszystkim trwała zmiana podejścia do uczenia i uczenia się.

Polecamy: Kalendarz 2026

Edukacja
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy – Prawo oświatowe: kierunek ku reformie „Kompas Jutra”
09 paź 2025

Reforma podstawy programowej, większa autonomia szkół i nauczycieli, powrót do kwietniowego egzaminu ósmoklasisty oraz obowiązkowe debaty i doświadczenia w klasach – Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy Prawo oświatowe, który ma wprowadzić istotne zmiany już od roku szkolnego 2026/2027. Jak podkreśla Minister to początek największej od lat zmiany w polskim systemie edukacji.

„Rówieśnicy” – nowy program, który może zatrzymać falę przemocy w szkołach
08 paź 2025

Eksperci alarmują, że aż 66% polskich nastolatków doświadcza przemocy ze strony rówieśników – zarówno fizycznej, jak i psychicznej, w tym również w przestrzeni internetowej. To zjawisko ma poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego młodzieży, prowadząc m.in. do obniżonego poczucia własnej wartości, izolacji społecznej, a w skrajnych przypadkach nawet do prób samobójczych.

Dzień Nauczyciela 2025 – jest nowe wsparcie od MEN dla nauczycieli
08 paź 2025

Dzień Nauczyciela, a właściwie Dzień Edukacji Narodowej, w Polsce obchodzony jest zawsze tego samego dnia – 14 października. W tym roku święto to wypada w najbliższy wtorek. Na co mogą liczyć nauczyciele w tym dniu? Okazuje się, że rząd już teraz przygotował dla nich całkiem nowe wsparcie, chociaż trudno ocenić, czy akurat na taki rodzaj wsparcia nauczyciele liczyli.

Żelazny kapitał na pokolenia
08 paź 2025

Rozmowa z dr Sylwią Hałas-Dej, prorektorką ds. rozwoju i współpracy z otoczeniem, prezeską Fundacji Rozwoju Akademii Leona Koźmińskiego, o roli uczelni wyższych w kształtowaniu kadr przyszłości i innowacyjnym rozwiązaniu w budowaniu trwałego partnerstwa nauki z biznesem.

Ruszyła IV edycja programu „Edukacja z wojskiem” – wojsko ponownie w polskich szkołach
08 paź 2025

Ministerstwo Edukacji Narodowej, we współpracy z Ministerstwem Obrony Narodowej, ogłosiło rozpoczęcie naboru do czwartej edycji ogólnopolskiego programu „Edukacja z wojskiem”. To strategiczne przedsięwzięcie łączy elementy edukacji obywatelskiej, proobronnej oraz wychowania patriotycznego, odpowiadając na współczesne potrzeby młodego pokolenia.

Ferie zimowe po nowemu. Wprowadzili wielkie zmiany w turnusach dla poszczególnych województw
09 paź 2025

To już prawdziwa rewolucja w szkole. Od września nie tylko zmienił się program nauczania. Ministerstwo od edukacji zabrało się za porządkowanie terminów zimowych ferii. Turnusów będzie mniej. Dlaczego resort dokonuje takiego przewrotu? Czym to się może skończyć dla miejscowości turystycznych?

AI w szkole: uczy szybciej i się nie męczy. Czy nauczyciel przyszłości będzie mentorem, a nie wykładowcą?
06 paź 2025

Wyobraźmy sobie ucznia, który w świecie przesyconym bodźcami cyfrowymi i nieustanną presją próbuje odnaleźć własną ścieżkę rozwoju. Jego edukacja coraz rzadziej przypomina tradycyjny model z podręcznikiem, tablicą i lekcją w 20-osobowej klasie, gdzie uwaga nauczyciela siłą rzeczy rozprasza się na wielu uczniów. W efekcie część z nich gubi wątek, a braki nadrabia na korepetycjach, które nierzadko pochłaniają nawet kilkanaście procent domowych budżetów. Nic więc dziwnego, że coraz więcej rodzin ma poczucie, iż szkoła sprowadza się do formalności, a faktyczna nauka odbywa się poza nią. Dlatego tak szybko rośnie znaczenie nowych modeli kształcenia. Edukacja coraz częściej odchodzi od dominacji tradycyjnych lekcji grupowych na żywo, zastępując je elastyczną nauką online - we własnym tempie i z większym naciskiem na ocenianie kształtujące zamiast podsumowującego. Taki model wymaga od uczniów większej samodyscypliny, planowania i odporności psychicznej. To jednak nie słabość, lecz przewaga - bo właśnie te umiejętności OECD w „Learning Compass 2030” oraz UNESCO w raporcie „Futures of Education” wskazują jako kluczowe kompetencje XXI wieku.Właśnie dlatego jednym z najcenniejszych zasobów, jakie można zaoferować młodemu człowiekowi, nie jest kolejna platforma czy aplikacja, lecz człowiek - mentor. To on potrafi dostrzec mocne strony ucznia, wesprzeć go w chwilach kryzysu i zainspirować do sięgania wyżej, niż sam miałby odwagę.

Dopiero po 50 roku życia pracownicy mają prawo do tego świadczenia. Minimum 1800 złotych, a przeciętnie ponad 4100 złotych brutto
09 paź 2025

Po 50 roku życia ta grupa pracowników ma prawo do szczególnego świadczenia. Jego wysokość zaczyna się od 1800 złotych, ale przeciętnie to aż ponad 4100 złotych. To szczególnie ważne dla osób, które obawiają się o trwałość zatrudnienia. Jednak nie każdy może skorzystać z takiej pomocy.

Edukacja zdrowotna w kryzysie: skąd tak masowe wypisy?
06 paź 2025

Nowy przedmiot „edukacja zdrowotna”, który w roku szkolnym 2025/2026 zajął miejsce wychowania do życia w rodzinie, miał być ważnym krokiem ku poprawie świadomości zdrowotnej młodych ludzi.Jednak już w pierwszych tygodniach funkcjonowania wywołał ogromne kontrowersje. W wielu miastach i regionach uczniowie — lub ich rodzice — masowo składali rezygnacje z udziału w zajęciach. W niektórych szkołach ponadpodstawowych liczba wypisanych przekroczyła 90 procent.

Rząd zadowolony z programu Aktywny Rodzic. Objął ponad 635 tys. dzieci
06 paź 2025

Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk powiedziała w poniedziałek w Bożkowie (Dolnośląskie), że program Aktywny Rodzic zdał egzamin. Minął rok jego funkcjonowania.

pokaż więcej
Proszę czekać...