Podstawowym źródłem informacji o stypendiach na uczelniach jest wewnętrzny regulamin. Ustala go rektor (w porozumieniu z samorządem studenckim). Tam znajduje się komplet informacji począwszy od katalogu świadczeń, przesłankach ich otrzymania aż po procedurę odwoławczą od odmownych dla studenta decyzji.
Są dwa podstawowe świadczenia studenckie:
1) Stypendia przyznawane są na wniosek studenta na semestr lub rok akademicki i wypłacane co miesiąc przez okres do 10 miesięcy, a gdy kształcenie trwa jeden semestr – przez okres do 5 miesięcy.
2) Zapomoga jest świadczeniem jednorazowym, które może być przyznawane nie częściej niż 2 razy w roku akademickim (limit ten nie obowiązuje w okresie, w którym funkcjonowanie uczelni zostało czasowo ograniczone lub zawieszone na podstawie rozporządzenia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki).
Dla stypendiów i innych świadczeń jest regulamin
Rektor w porozumieniu z samorządem studenckim ustala regulamin świadczeń dla studentów (w nowo utworzonej uczelni regulamin ustala na okres roku rektor). Regulamin ten określa:
- wysokość świadczeń dla studentów lub sposób jej ustalania,
- szczegółowe kryteria i tryb przyznawania świadczeń oraz zakwaterowania w domu studenckim i wyżywienia w stołówce studenckiej oraz sposób wypłacania świadczeń,
- sposób dokumentowania sytuacji materialnej studenta,
- tryb powoływania oraz skład komisji stypendialnej i odwoławczej komisji stypendialnej.
art. 358 ust. 1 pkt 6 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
Uczelnia jest zobligowana do udostępnienia regulaminu świadczeń dla studentów w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na swojej stronie podmiotowej.
Stypendia na studiach są wypłacane przez okres od 5 do 10 miesięcy
Stypendia przyznawane są na wniosek studenta na semestr lub rok akademicki i wypłacane co miesiąc przez okres do 10 miesięcy, a gdy kształcenie trwa jeden semestr – przez okres do 5 miesięcy.
Decyzja o przyznaniu świadczenia wygasa z ostatnim dniem miesiąca, w którym student utracił prawo do świadczenia z powodu:
1) uzyskania tytułu zawodowego,
2) został skreślony z listy studentów na kierunku studiów, na którym otrzymywał świadczenie, albo
3) upłynął okres 12 semestrów (lub 14 semestrów w przypadku jednolitych studiów magisterskich trwających 11 albo 12 semestrów) przysługiwania świadczeń.
Wygaśnięcie to następuje z mocy ustawy i nie stosuje się trybu stwierdzenia wygaśnięcia decyzji z art. 162 kpa.
Nowe okoliczności a stypendia i zapomogi dla studenta
Student ubiegający się o stypendia albo otrzymujący takie świadczenia ma ustawowy obowiązek niezwłocznego powiadomienia uczelni o wystąpieniu okoliczności powodującej utratę prawa do świadczeń (uzyskaniu tytułu zawodowego magistra, magistra inżyniera albo równorzędnego oraz licencjata, inżyniera albo równorzędnego lub upływu okresu przysługiwania świadczeń).
WAŻNE! Informacja o rodzaju przyznanych studentowi świadczeń jest wprowadzana przez uczelnie do wykazu studentów w Zintegrowanym Systemie Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on prowadzonym przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki.
Rozstrzygnięcia dotyczące świadczeń pomocy materialnej
Przyznanie świadczenia oraz odmowa jego przyznania następują w drodze decyzji administracyjnej doręczanej studentowi przez uczelnię zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego.
Składniki decyzji określa art. 107 Kodeksu postępowania administracyjnego. W szczególności decyzja zawiera pouczenie o przysługujących od tej decyzji środkach odwoławczych. Decyzja odmowna wymaga uzasadnienia.
Uczelnia może umożliwić studentom składanie wniosków o świadczenia oraz doręczać pisma utrwalone w postaci elektronicznej w sprawach dotyczących przyznawania świadczeń przez system teleinformatyczny – na zasadach określonych w art. 358a ust. 1 ustawy –
Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
.
Skąd pieniądze na stypendia i zapomogi dla studentów?
Na realizację zadań związanych z przyznawaniem świadczeń dla studentów uczelnia otrzymuje dotację z budżetu państwa, która jest ustalana w każdym roku odrębnie na podstawie algorytmu określonego w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 września 2018 r. w sprawie sposobu podziału dla uczelni środków finansowych na świadczenia dla studentów oraz na zadania związane z zapewnieniem osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w procesie przyjmowania na studia, do szkół doktorskich, kształceniu na studiach i w szkołach doktorskich lub prowadzeniu działalności naukowej.
Dotację przyznaje minister nadzorujący uczelnię, tj. w przypadku:
- publicznych uczelni akademickich i zawodowych oraz uczelni niepublicznych – minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki,
- uczelni wojskowych – Minister Obrony Narodowej,
- uczelni służb państwowych – minister właściwy do spraw wewnętrznych albo Minister Sprawiedliwości,
- uczelni artystycznych – minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
- uczelni medycznych – minister właściwy do spraw zdrowia,
- uczelni morskich – minister właściwy do spraw gospodarki morskiej.
Wysokość przyznanej dotacji na świadczenia dla studentów minister ogłasza w formie komunikatu w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na swojej stronie podmiotowej.