Od 2026 r. uczelnie mają otrzymać większą swobodę w wydatkowaniu funduszu stypendialnego. Senat przyjął nowelizację ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, która zmienia zasady przyznawania stypendiów rektora. Najważniejsza zmiana to wprowadzenie limitu 45 proc. z całego funduszu stypendialnego, co – jak przekonuje resort nauki – ma zwiększyć dostępność świadczeń dla studentów z najlepszymi wynikami.
Senat popiera nowelę, ale przesuwa jej wejście w życie
27 listopada Senat przyjął – z jedną poprawką – nowelizację ustawy o szkolnictwie wyższym. Kluczowa zmiana dotyczy przesunięcia wejścia w życie przepisów z 1 stycznia 2026 r. na 1 października 2026 r. Ma to ułatwić uczelniom planowanie wydatków na nowy rok akademicki.
Projekt powstał w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) w ramach pakietu deregulacyjnego.
Dlaczego zmieniają się zasady? Uczelnie zgłaszały trudności
Obecnie obowiązujące przepisy zakładają, że na stypendia rektora uczelnia może przeznaczyć maksymalnie 60 proc. środków wyłącznie z puli przeznaczonej na:
- stypendia rektora,
- stypendia socjalne,
- zapomogi.
W praktyce – jak wskazywały uczelnie – prowadziło to do problemów z planowaniem budżetów, bo wysokość stypendiów rektora była w tym systemie niewiadomą. Rektorzy, obawiając się przekroczenia limitu i konieczności zwrotu nienależnie wydanych środków, często planowali wypłaty ostrożniej, niż pozwalały na to realne możliwości funduszu.
Nowy limit 45 proc. z całego funduszu. Resort: „To większa pula środków”
Nowelizacja wprowadza nowy mechanizm: na stypendia rektora będzie można przeznaczyć do 45 proc. całego funduszu stypendialnego uczelni.
Jak wyjaśniła wiceszefowa MNiSW Maria Mrówczyńska, oznacza to faktyczne zwiększenie dostępnych pieniędzy, ponieważ limit obejmuje całość środków, w tym m.in. część przeznaczoną dotąd na obsługę funduszu.
Resort podkreśla również, że wiele uczelni co roku nie wydaje wszystkich pieniędzy z funduszu stypendialnego, a niewykorzystane środki przechodzą na rok kolejny. W praktyce oznacza to, że pula stypendialna w 2026 r. będzie powiększona także o niewykorzystane środki z 2025 r.
Kogo dotyczą zmiany? Ponad 150 tys. studentów
Z danych MNiSW wynika, że nowelizacja obejmie łącznie ponad 150 tys. studentów, w tym:
- ok. 93 tys. pobierających stypendium rektora,
- ok. 53 tys. otrzymujących stypendium socjalne,
- ok. 21 tys. studentów z niepełnosprawnościami.
Nowelizacja wraca do Sejmu
Po przyjęciu poprawki przez Senat nowelizacja wraca do Sejmu. Jeżeli zostanie ostatecznie uchwalona, uczelnie zaczną przygotowywać nowe regulaminy przyznawania świadczeń na rok akademicki 2026/2027.