W Sejmie odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, stanowiącego fundament Reformy26 „Kompas Jutra”. To największa od lat zmiana w systemie edukacji, której celem jest dostosowanie nauczania do wyzwań XXI wieku. Reforma, opracowana przez zespół ekspertów i nauczycieli praktyków pod kierunkiem Instytutu Badań Edukacyjnych, ma wprowadzić nowoczesną podstawę programową, nauczanie modułowe oraz aktywne metody uczenia się oparte na doświadczeniu.
- Reforma26 „Kompas Jutra”. Dlaczego polska szkoła potrzebuje zmian
- Nowa podstawa programowa i przedmioty
- Reforma edukacji - moduły tematyczne i łączenie przedmiotów
- Uczenie się przez działanie i tydzień projektowy
- Nowe ocenianie, cyfryzacja i wsparcie psychologiczne
- Nowe definicje w prawie oświatowym
Reforma26 „Kompas Jutra”. Dlaczego polska szkoła potrzebuje zmian
Ministerstwo Edukacji Narodowej wskazuje, że dotychczasowy model nauczania nie rozwija w wystarczającym stopniu kompetencji kluczowych. Z badań międzynarodowych – PISA, PIRLS, TIMSS i TALIS – wynika, że choć polscy uczniowie osiągają dobre wyniki poznawcze, brakuje im praktycznych umiejętności i motywacji do nauki.
Wiceminister Katarzyna Lubnauer podczas sejmowej debaty podkreśliła, że „polscy uczniowie często nie widzą sensu chodzenia do szkoły”, a nowa reforma ma to zmienić, łącząc wiedzę z praktyką i doświadczeniem.
Reforma26 „Kompas Jutra” to długofalowa wizja nowoczesnej edukacji, która ma łączyć naukę z praktyką, technologią i współpracą. Pierwsze efekty uczniowie i nauczyciele odczują już w roku szkolnym 2026/2027.
Nowa podstawa programowa i przedmioty
Wiceminister Katarzyna Lubnauer podkreśliła w Sejmie, że reforma realnie zaczyna się 1 września 2026 roku, kiedy do szkół mają wejść podstawy programowe oraz ramowe plany nauczania według zmian Reformy26 "Kompas Jutra". Jednak pierwsze zmiany weszły w życie już 1 września 2025 roku. Uczniowie poznali dwa nowe przedmioty – edukację zdrowotną i edukację obywatelską. Zmieniona została również podstawa programowa wychowania fizycznego, kładąca nacisk na zdrowie, aktywność i dobrostan.
Od 2026 roku nowa podstawa obejmie przedszkola oraz klasy I i IV szkół podstawowych, a w kolejnych latach – następne roczniki.
Reforma edukacji - moduły tematyczne i łączenie przedmiotów
Jednym z filarów reformy są moduły tematyczne, które integrują różne przedmioty wokół wspólnych zagadnień. W podstawie programowej zaplanowano sześć takich modułów:
- bezpieczeństwo i obrona,
- edukacja medialna,
- filozoficzny,
- ekonomiczno-finansowy,
- klimatyczny,
- kultura.
W klasach IV–VI zostaną połączone przedmioty przyrodnicze – biologia, geografia, chemia i fizyka – w jeden blok interdyscyplinarny, wzorowany na zachodnim modelu „science”. Celem jest rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego i rozumienia procesów, a nie tylko zapamiętywania faktów.
Uczenie się przez działanie i tydzień projektowy
„Kompas Jutra” wprowadza nauczanie oparte na doświadczeniach edukacyjnych. W przedszkolu dzieci będą prowadzić dzienniki obserwacji przyrody, w młodszych klasach opracują plany podróży po regionie, a starsi uczniowie przygotują podcasty, teledyski czy wywiady historyczne.
Nowością będzie także tydzień projektowy, który od 2026 roku szkoły będą mogły wprowadzać fakultatywnie, a od 2027 – obowiązkowo. Uczniowie w zespołach międzyklasowych będą realizować projekty łączące wiedzę z wielu dziedzin, np. tworzyć spektakle, makiety wydarzeń historycznych czy inicjatywy społeczne.
Nowe ocenianie, cyfryzacja i wsparcie psychologiczne
Zmiany obejmą także system oceniania – oprócz stopnia cyfrowego uczniowie otrzymają rozszerzoną informację zwrotną o postępach w nauce.
W ramach cyfryzacji szkół powstanie 12 tys. pracowni AI, 4 tys. laboratoriów STEM, a do uczniów trafi 735 tys. laptopów i tabletów. Egzaminy ósmoklasisty i maturalny zostaną w pełni ucyfrowione do 2031 roku, co ma zapewnić większą porównywalność wyników i ograniczyć błędy w ocenianiu.
Nowe przepisy przewidują również wzmocnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej – w rozporządzeniach ma zostać określony minimalny wymiar godzin wsparcia dla uczniów.
Harmonogram wdrażania zmian
- Wrzesień 2025: nowe przedmioty (edukacja zdrowotna i obywatelska), nowa podstawa wychowania fizycznego.
- Wrzesień 2026: nowa podstawa w przedszkolach i klasach I i IV szkoły podstawowej, nowe podręczniki, fakultatywny tydzień projektowy.
- Wrzesień 2027: nowa podstawa w szkołach ponadpodstawowych, tydzień projektowy obowiązkowy.
- 2031–2032: nowe egzaminy ósmoklasisty i maturalne w technikach.
Nowe definicje w prawie oświatowym
Projekt ustawy wprowadza do Prawa oświatowego m.in. definicje „efektów uczenia się”, „doświadczenia edukacyjnego” oraz „tygodnia projektowego”. Zmiany obejmą także zasady oceniania, arkusz organizacyjny szkół, przepisy dotyczące podręczników i funkcjonowania młodzieżowych ośrodków wychowawczych (MOW).