Ministerstwo Edukacji Narodowej wprowadza do systemu edukacji narzędzie, które ma diametralnie zmienić sposób postrzegania potrzeb uczniów. Od 1 kwietnia 2026 roku w polskich szkołach zacznie funkcjonować tzw. ocena funkcjonalna – dodatkowy element wspierający rozwój i codzienne funkcjonowanie dzieci.
- Nowe narzędzie w szkołach. MEN przesuwa termin wprowadzenia oceny
- Ocena funkcjonalna – czym właściwie będzie?
- Wsparcie dla każdego ucznia, nie tylko dla tych z orzeczeniem
- Jak będzie wyglądać ocena funkcjonalna w praktyce?
- Co oznacza to dla szkół i uczniów?
Nowe narzędzie w szkołach. MEN przesuwa termin wprowadzenia oceny
Resort edukacji kierowany przez Barbarę Nowacką potwierdził, że trwają intensywne prace nad wdrożeniem nowego sposobu oceniania uczniów. Pierwotnie ocena funkcjonalna miała obowiązywać już od początku roku szkolnego 2025/2026, jednak ostatecznie podjęto decyzję o przesunięciu terminu na 1 kwietnia 2026 roku.
Zmiana ta ma zapewnić szkołom więcej czasu na przygotowanie kadry pedagogicznej, opracowanie procedur oraz wdrożenie narzędzi diagnostycznych.
Ocena funkcjonalna – czym właściwie będzie?
Według MEN ocena funkcjonalna nie ma zastępować tradycyjnych ocen szkolnych. Jej celem nie jest weryfikowanie wiedzy z poszczególnych przedmiotów, lecz zrozumienie, jak dziecko radzi sobie w codziennych sytuacjach szkolnych i społecznych.
Resort podkreśla, że:
- ocena funkcjonalna nie będzie częścią systemu klasyfikacyjnego,
- ma stać się dodatkowym narzędziem wspierającym proces dydaktyczno-wychowawczy,
- jej zadaniem jest lepsze rozpoznanie potrzeb, możliwości i trudności uczniów.
To otwiera drogę do bardziej indywidualnego podejścia do każdego dziecka – niezależnie od tego, czy posiada ono orzeczenie, opinię z poradni czy jakiekolwiek zdiagnozowane trudności.
Wsparcie dla każdego ucznia, nie tylko dla tych z orzeczeniem
Nowe rozwiązanie ma obejmować zarówno uczniów z różnymi niepełnosprawnościami, zaburzeniami rozwojowymi czy problemami zdrowotnymi, jak i dzieci, u których dotąd nie stwierdzono żadnych trudności.
Wiceministra edukacji Izabela Ziętka wyjaśnia, że kluczową zmianą ma być odejście od uzależniania wsparcia jedynie od dokumentów z poradni. Pomoc ma wynikać przede wszystkim z faktycznych potrzeb dziecka, rozpoznanych przez nauczycieli i szkolnych specjalistów.
„Chcemy, aby wsparcie było dostępne dla każdego ucznia, a kryteria jego przyznawania były przejrzyste. Nie opinia poradni czy orzeczenie mają decydować o pomocy, lecz realne potrzeby dziecka ocenione przez nauczycieli i specjalistów” – podkreśla Ziętka.
Jak będzie wyglądać ocena funkcjonalna w praktyce?
Nowe narzędzie ma przybrać formę kwestionariusza, który umożliwi nauczycielom kompleksowe sprawdzenie, jak dziecko funkcjonuje w środowisku szkolnym. W ramach oceny brane będą pod uwagę m.in.:
- sposób komunikacji ucznia z nauczycielem i rówieśnikami,
- radzenie sobie w grupie,
- stopień samodzielności,
- obszary, w których uczeń potrzebuje dodatkowego wsparcia,
- mocne strony i talenty dziecka, które można rozwijać.
Ocena funkcjonalna ma stać się podstawą do tworzenia bardziej adekwatnych form pomocy – od zajęć wspierających, przez indywidualizację pracy, po rekomendacje dla rodziców.
Co oznacza to dla szkół i uczniów?
Wprowadzenie oceny funkcjonalnej to krok w stronę nowoczesnej edukacji, która koncentruje się nie tylko na wiedzy, ale także na dobrostanie, samodzielności i kompetencjach społecznych ucznia. Dla nauczycieli oznacza to rozszerzenie zakresu obserwacji i możliwość lepszego planowania pracy z dziećmi.
Dla uczniów – szansę na bardziej dopasowane, realne wsparcie, niezależnie od formalnej dokumentacji.