Związek Powiatów Polskich oraz Wolny Związek Zawodowy „Forum – Oświata” ostro krytykują poselski projekt nowelizacji ustawy Karta nauczyciela. Samorządy zarzucają mu brak rzetelnej analizy skutków finansowych i niezrozumienie systemu finansowania oświaty, a związkowcy – nieuprawnione zrównanie godzin ponadwymiarowych z doraźnymi zastępstwami. Obie strony ostrzegają, że proponowane zmiany mogą poważnie obciążyć budżety JST i pogłębić chaos w szkołach.
- ZPP: Brak oszacowania konsekwencji finansowych
- Projekt nowelizacji merytorycznie niekompletny
- WZZ „forum – Oświata” krytycznie o nowelizacji Karty nauczyciela
ZPP: Brak oszacowania konsekwencji finansowych
Merytorycznie niekompletny, z zapisami sugerującymi rażące niezrozumienie modelu finansowania oświaty – tak Związek Powiatów Polskich (ZPP) ocenił poselski projekt nowelizacji ustawy Karta nauczyciela. Jak podkreślił prezes związku Andrzej Płonka, w projekcie brak realnego oszacowania konsekwencji finansowych jakie wiążą się z wprowadzeniem zmian.
Płonka zwrócił uwagę, że nie przewidziano dodatkowych środków dla organów prowadzących, które już teraz mierzą się z konsekwencjami wielomiliardowej (sięgającej nawet 50 mld zł) luki w finansowaniu zadań oświatowych. W stanowisku samorządowców podkreślono również, że obecny mechanizm ustalania dochodów JST powoduje, że część samorządów w ogóle nie otrzymuje środków z subwencji ogólnej.
Za „oderwaną od rzeczywistości” powiaty uznały natomiast wzmiankę o zagwarantowaniu przez państwo środków na wynagrodzenia, które miałyby wzrosnąć.
Projekt nowelizacji merytorycznie niekompletny
Według Związku Powiatów Polskich, w uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy Karta nauczyciela zabrakło m.in. informacji o przeciętnie realizowanych w szkołach godzinach ponadwymiarowych, skutków finansowych dla JST w skali roku budżetowego czy informacji o uśrednionej liczbie przypadków niezrealizowania zajęć z przyczyn niezależnych od nauczyciela.
Samorządowcy podkreślają, że nie jest prawdą, iż zmiana w zakresie wynagradzania nauczycieli za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe będzie się odbywała w ramach wynagrodzenia średniego (o którym mowa w art. 30 ust. 3 ustawy – Karta Nauczyciela), o czym wspomina się w Deklarowanych Skutkach Regulacji.
ZPP zwraca uwagę, że jednostki samorządu terytorialnego już w chwili obecnej wypłacają na wynagrodzenia większe środki niż są do tego zobowiązane przepisami ustawy – Karta nauczyciela. W piśmie przesłanym do współprzewodniczącego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego podkreślono, że poselski projekt ustawy jest „merytorycznie niekompletny” a jego zapisy sugerują rażące niezrozumienie modelu finansowania oświaty i przekonanie o tym, że kolejne wydatki jednostek samorządów terytorialnego pozostaną bez wpływu na ich kondycję finansową i bez uszczerbku dla realizacji innych zadań.
Polecamy: PORADNIK OŚWIATOWY oraz KALENDARZ KSIĄŻKOWY NA 2026 ROK
WZZ „forum – Oświata” krytycznie o nowelizacji Karty nauczyciela
O projektowanej nowelizacji Karty nauczyciela krytycznie wypowiedział się także Wolny Związek Zawodowy „Forum – Oświata”. W opinii związkowców zarówno nowelizacja Karty nauczyciela z 25 lipca 2025 r., jak i poselski projekt (druk nr 1945) w sposób nieuprawniony zrównują godziny ponadwymiarowe przydzielone nauczycielowi na dany rok szkolny z godzinami doraźnych zastępstw – również w stosunku do nauczycieli specjalistów (np. bibliotekarze, wychowawcy świetlicy, logopedzi, pedagodzy).
Jak podkreśla Sławomir Wittkowicz, przewodniczący Związku, pominięto faktyczną gotowość pracownika do pracy wynikającą z art. 81 Kodeksu pracy. Dlatego też należy zastosować przepisy z Kodeksu pracy lub uznać, że w sprawach nie uregulowanych Kartą nauczyciela stosuje się przepisy Kodeksu pracy. Według związkowców znowelizowany przepis mógłby brzmieć następująco: „Nauczyciel otrzymuje wynagrodzenie za pracę w godzinach ponadwymiarowych również wówczas, gdy mimo ich niezrealizowania z przyczyn niezależnych od siebie był gotowy do ich świadczenia”.