Emerytura dla nauczycieli 2025. Jakie świadczenia można otrzymać i kto spełnia warunki?

• Czy nauczycielom przysługują świadczenia emerytalne przed wiekiem emerytalnym?
• Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym
• Emerytura nauczycielska na podstawie Karty Nauczyciela
• Nowa emerytura nauczycielska
• Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne
• Emerytura pomostowa

Czy nauczycielom przysługują świadczenia emerytalne przed wiekiem emerytalnym?

Nauczyciele urodzeni po 1948 r. mogą zwrócić się do ZUS o następujące świadczenia emerytalne:

• emerytura w powszechnym wieku emerytalnym,
• emerytura nauczycielska,
• nowa emerytura nauczycielska,
• nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
• emerytura pomostowa.

Polecamy: PORADNIK OŚWIATOWY oraz KALENDARZ KSIĄŻKOWY NA 2026 ROK

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym

Nauczyciel, tak jak każdy pracownik, może przejść na emeryturę, gdy osiągnie powszechny wiek emerytalny, czyli 60 lat (kobieta) i 65 lat (mężczyzna).

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym przysługuje niezależnie od długości stażu ubezpieczeniowego, czyli czasu zatrudnienia i innych okresów składkowych i nieskładkowych.

Prawo do powszechnej emerytury przysługuje od dnia, w którym nauczyciel osiągnie wiek emerytalny. ZUS może przyznać świadczenie najwcześniej od miesiąca, w którym nauczyciel złoży wniosek o emeryturę.

Emerytura nauczycielska na podstawie Karty Nauczyciela

Nauczyciel, wychowawca lub inny pracownik pedagogiczny placówki wymienionej w Karcie Nauczyciela, może przejść na emeryturę nauczycielską (na podstawie art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela).

Na emeryturę nauczycielską może przejść osoba spełniająca następujące warunki:

• na 31 grudnia 2008 r. miała co najmniej 30 lat zatrudnienia, w tym co najmniej 20 lat pracy nauczycielskiej wykonywanej co najmniej w połowie obowiązkowego wymiaru zajęć (w przypadku nauczyciela szkoły, placówki, zakładu specjalnego, okręgowego ośrodka wychowawczego lub zakładu poprawczego czy schroniska dla nieletnich, wystarczy przynajmniej 25-letnie zatrudnienie, w tym co najmniej 20 lat pracy nauczycielskiej w szkolnictwie specjalnym wykonywanej co najmniej w połowie obowiązkowego wymiaru zajęć),
• jeżeli jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE), za pośrednictwem ZUS złoży wniosek o przekazanie środków na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa,
• rozwiąże stosunek pracy na swój wniosek.

Emeryturę nauczycielską można również otrzymać, gdy stosunek pracy zostanie rozwiązany z inicjatywy dyrektora szkoły lub wygaśnie, jeżeli:

• szkoła zostanie zlikwidowana całkowicie lub częściowo albo nastąpią zmiany organizacyjne, które spowodują, że w szkole będzie mniej oddziałów, bądź zmiany planu nauczania, które uniemożliwią dalsze zatrudnianie w pełnym wymiarze zajęć,
• stosunek pracy wygaśnie, gdy nauczyciel pozostaje w stanie nieczynnym: po sześciu miesiącach, dlatego, że odmówi podjęcia pracy, kiedy będzie można go do niej przywrócić.

Nowa emerytura nauczycielska

Nauczyciel może przejść na tzw. nową emeryturę nauczycielską (na podstawie art. 88a Karty Nauczyciela), przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.

Warunki przyznania nowej emerytury nauczycielskiej są takie same dla kobiet i mężczyzn. Na emeryturę mogą przejść osoby, które:

• urodziły się po 31 sierpnia 1966 r. a przed 1 września 1969 r. - od 1 września 2025 r.,
• urodziły się po 31 sierpnia 1969 r. - od 1 września 2026 r.

Z prawa do nowej emerytury nauczycielskiej nauczyciel może skorzystać, jeśli łącznie spełnia następujące warunki:

• rozwiązał stosunek pracy na swój wniosek,
• rozpoczął przed 1 stycznia 1999 r. faktyczne wykonywanie pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego,
• ma okres składkowy, który wynosi co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć,
• nie przysługuje mu prawo do przejścia na emeryturę nauczycielską bez względu na wiek (na podstawie art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela),
• wysokość tej emerytury nie jest niższa niż kwota najniższej emerytury określonej w ustawie emerytalnej.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne można otrzymać na podstawie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Nauczycielami zgodnie z tą ustawą są nauczyciele, wychowawcy lub inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni m. in. w następujących placówkach:

• publicznych i niepublicznych przedszkolach,
• szkołach publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych,
• publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego,
• publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych.

Nauczyciel może otrzymać świadczenie kompensacyjne, jeśli są spełnione łącznie poniższe warunki:

• skończy określoną liczbę lat:

56 lat w przypadku kobiet i 61 lat w przypadku mężczyzn - w latach 2025-2026;

57 lat w przypadku kobiet i 62 lata w przypadku mężczyzn - w latach 2027-2028;

58 lat w przypadku kobiet i 63 lata w przypadku mężczyzn - w latach 2029-2030;

59 lat w przypadku kobiet i 64 lata w przypadku mężczyzn - w latach 2031-2032.

• ma co najmniej 30 lat stażu (czyli okresów składkowych i nieskładkowych), w tym minimum 20 lat pracy nauczycielskiej w jednej z wymienionych placówek w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć,
• rozwiąże stosunek pracy.

Emerytura pomostowa

Nauczyciel może się starać o emeryturę pomostową, jeżeli jest nauczycielem, wychowawcą lub innym pracownikiem pedagogicznym i pracuje w jednej z tych placówek:

• młodzieżowy ośrodek wychowawczy,
• młodzieżowy ośrodek socjoterapii,
• ośrodek szkolno-wychowawczy,
• okręgowy ośrodek wychowawczy,
• schronisko dla nieletnich,
• zakład poprawczy.

Aby otrzymać taką emeryturę, należy spełnić następujące warunki:

• skończyć 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni),
• mieć co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) stażu ubezpieczeniowego (czyli okresów składkowych i nieskładkowych),
• mieć co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wykonywanej w pełnym wymiarze czasu pracy,
• wykonywać po 31 grudnia 2008 r. pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienioną w nowych wykazach prac.

Jeżeli nauczyciel nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 31 grudnia 2008 r., może ubiegać się o emeryturę pomostową, gdy spełnia poniższe warunki:

• skończy co najmniej 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni),
• ma minimum 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) stażu ubezpieczeniowego (okresów składkowych i nieskładkowych),
• na 1 stycznia 2009 r. ma 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (wykonywanej w pełnym wymiarze czasu pracy) wymienioną w nowych wykazach.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631, z późn. zm.).
• ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. ‒ Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 986, z późn. zm.).
• ustawa z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (j.t. Dz.U. z 2025 r. 174)
• ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1696).
• ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 1043 z późn. zm.).
• rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43, z późn. zm.).