W dniu 7 marca 2025 r., do opiniowania i konsultacji publicznych trafił opracowany przez Ministerstwo Edukacji projekt rozporządzenia, zakładający wprowadzenie – w latach 2025-2027 – pomocy finansowej w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, dla dzieci i uczniów, których rodziny ucierpiały w ww. okresie, w wyniku wystąpienia żywiołu (tj. nawałnic lub innych zdarzeń atmosferycznych, w szczególności huraganów, deszczy nawalnych, gradobicia lub powodzi).
- Zasiłek losowy na cele edukacyjne dla dzieci i uczniów – komu będzie przysługiwał?
- Zasiłek losowy na cele edukacyjne dla dzieci i uczniów – w jakiej wysokości będzie przysługiwał?
- Zasiłek losowy na cele edukacyjne dla dzieci i uczniów – w jaki sposób będzie można się o niego ubiegać?
- Poza pomocą finansową w formie zasiłku – wyjazd terapeutyczno-edukacyjny dla uczniów lub zajęcia opiekuńcze i terapeutyczno-edukacyjne dla dzieci i uczniów
- Kiedy można spodziewać się wejścia w życie projektowanych regulacji (a co za tym idzie – wprowadzenia ww. świadczeń)?
Zasiłek losowy na cele edukacyjne dla dzieci i uczniów – komu będzie przysługiwał?
W dniu 7 marca 2025 r., do opiniowania i konsultacji publicznych trafił opracowany przez Ministerstwo Edukacji projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2025–2027 (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: RD179), zakładający wprowadzenie – w latach 2025-2027 – pomocy finansowej w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, dla dzieci i uczniów, których rodziny ucierpiały w ww. okresie, w wyniku wystąpienia żywiołu (tj. nawałnic lub innych zdarzeń atmosferycznych, w szczególności huraganów, deszczy nawalnych, gradobicia lub powodzi).
Ww. jednorazowe świadczenie pieniężne, w każdym z ww. lat (tj. w roku 2025, 2206 i odpowiednio – 2027) ma przysługiwać:
- dzieciom realizującym w roku szkolnym 2024/2025, 2025/2026, 2026/2027 i 2027/2028 obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne oraz
- uczniom uczęszczającym w roku szkolnym 2024/2025, 2025/2026, 2026/2027 i 2027/2028 do szkół wszystkich typów, kształcącym się w tych szkołach w formie dziennej (czyli z wyłączeniem uczniów szkół dla dorosłych, a także uczniów branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych kształcących się w tych szkołach w formie stacjonarnej lub zaocznej),
jeżeli ich rodziny poniosły – odpowiednio w roku 2025, 2026 lub 2027 – straty w wyniku wystąpienia żywiołu, które to stanowiły podstawę do przyznania zasiłku celowego z pomocy społecznej na podstawie art. 40 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (niezależnie od wysokości kwoty przyznanego zasiłku celowego).
Przed 25 września 2024 r., tj. przed wejściem w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 września 2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2022-2024 – analogiczny zasiłek losowy – tylko, że odpowiednio w latach 2022-2024 – przysługiwał dzieciom i uczniom, których rodzinom, w związku ze stratami poniesionymi na skutek wystąpienia żywiołu – został przyznany zasiłek celowy z pomocy społecznej w wysokości do 6000 zł. W praktyce – powyższa regulacja, po wystąpieniu w południowo-zachodniej części Polski powodzi we wrześniu 2024 r., prowadziłaby jednak do tego, że wiele dzieci i uczniów z rodzin poszkodowanych w wyniku ww. powodzi – pozostałoby poza wsparciem przewidzianym na cele edukacyjne, ponieważ przyznawane wówczas zasiłki celowe, przekraczały kwotę 6000 zł. Stąd – w powyższym zakresie – dokonana została zmiana, która uniezależniła prawo do zasiłku losowego na cele edukacyjne, od kwoty przyznanego zasiłku celowego z pomocy społecznej i która – zgodnie z omawianym projektem rozporządzenia, wydłużającym prawo do ww. zasiłku losowego na kolejne lata – ma zostać utrzymana również w latach 2025-2027.
W celu uniknięcia dublowania świadczeń, w projekcie rozporządzenia przewidziano jednak, że pomoc finansowa w formie zasiłku losowego w związku ze stratami poniesionymi w wyniku wystąpienia powodzi, nie będzie udzielana dzieciom lub uczniom, jeżeli ich rodzinom został przyznany zasiłek losowy, o którym mowa w art. 5d ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Zasiłek losowy na cele edukacyjne, o którym mowa w art. 5d ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi – przysługuje jednak wyłącznie w przypadku strat poniesionych w wyniku powodzi, a zasiłek losowy przewidziany w omawianym projekcie rozporządzenia – obejmuje swoim zakresem podmiotowym większą liczbę uprawnionych, nie jest bowiem ograniczony wyłącznie do przypadków, gdy dana rodzina poniosła strat na skutek powodzi, ale obejmuje również inne zdarzenia atmosferyczne, takie jak m.in. nawałnice, huragany, deszcze nawalne czy gradobicia.
Zasiłek losowy na cele edukacyjne dla dzieci i uczniów – w jakiej wysokości będzie przysługiwał?
Zasiłek losowy na cele edukacyjne dla dzieci i uczniów, których rodziny poniosły – odpowiednio w roku 2025, 2026 lub 2027 – straty w wyniku wystąpienia żywiołu – będzie przysługiwał w wysokości 1000 zł na dziecko lub ucznia, w każdym z ww. lat.
Zasiłek losowy na cele edukacyjne dla dzieci i uczniów – w jaki sposób będzie można się o niego ubiegać?
Celem otrzymania zasiłku losowego na cele edukacyjne dla dzieci i uczniów – w następstwie poinformowania przez wójta (burmistrza lub prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka lub ucznia – rodziców lub opiekunów prawnych tego dziecka lub ucznia, o możliwości przyznania zasiłku losowego na cele edukacyjne, w związku z przyznaniem danej rodzinie zasiłku celowego, o którym mowa w art. art. 40 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej – rodzice lub opiekunowie prawni dziecka, będą musieli wyrazić zgodę na przyznanie ww. zasiłku losowego. Wówczas – wójt (burmistrz lub prezydent miasta) sporządzi listę dzieci i uczniów uprawnionych do otrzymania tego zasiłku i przyzna im ten zasiłek.
Zasiłek będzie podlegał wypłacie rodzicom lub opiekunom prawnym dziecka lub ucznia – do dnia 31 grudnia odpowiednio w 2025 r., 2026 r. lub 2027 r.
Poza pomocą finansową w formie zasiłku – wyjazd terapeutyczno-edukacyjny dla uczniów lub zajęcia opiekuńcze i terapeutyczno-edukacyjne dla dzieci i uczniów
Poza zasiłkiem losowym na cele edukacyjne – w omawianym projekcie rozporządzenia, Ministerstwo Edukacji, przewidziało również dwie inne formy pomocy dla dzieci i uczniów, których rodziny ucierpiały w wyniku wystąpienia żywiołu, tj.:
- wyjazdy terapeutyczno-edukacyjne dla uczniów – które mają być organizowane jednorazowo, na wniosek rodziców lub opiekunów prawnych ucznia, przy czym – na jednego ucznia, w ramach takiego wyjazdu – ma być przeznaczana z budżetu państwa kwota 1770 zł oraz
- alternatywnie dla ww. wyjazdów – zajęcia opiekuńcze i zajęcia terapeutyczno-edukacyjne dla:
- dzieci realizujących w roku szkolnym 2024/2025, 2025/2026, 2026/2027 i 2027/2028 obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne oraz
- dla uczniów uczęszczających w roku szkolnym 2024/2025, 2025/2026, 2026/2027 i 2027/2028 do szkół wszystkich typów, kształcących się w tych szkołach w formie dziennej (czyli z wyłączeniem uczniów szkół dla dorosłych, a także uczniów branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych kształcących się w tych szkołach w formie stacjonarnej lub zaocznej),
które również mają być organizowane na wniosek rodziców lub opiekunów prawnych dziecka lub ucznia, przy czym – na organizację tych zajęć, gmina ma otrzymywać dotację w wysokości 575 zł na każde dziecko lub każdego ucznia i dodatkowo 1000 zł na każdą grupę 5 dzieci lub uczniów uczestniczących w zajęciach. W przypadku mniejszej liczby dzieci lub uczniów lub też kolejnej grupy uczestników, obejmującej mniej niż 5 dzieci lub uczniów natomiast – również ma być przekazywane 1000 zł.
Ponadto – w przypadku zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych (o których mowa w pkt 2 powyżej) – w projekcie przewidziano rozszerzenie grupy odbiorców ww. pomocy o uczniów starszych i uczniów nieposiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. W poprzednim rozporządzeniu – tj. rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 marca 2022 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2022–2024 – pomoc w tej formie, nie była bowiem skierowana do uczniów klas IV i wyższych szkoły podstawowej lub klas IV i wyższych ogólnokształcącej szkoły muzycznej I stopnia oraz uczniów szkół wszystkich typów, kształcących się w tych szkołach w formie dziennej, chyba że uczniowie ci posiadali orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
Kiedy można spodziewać się wejścia w życie projektowanych regulacji (a co za tym idzie – wprowadzenia ww. świadczeń)?
Aktualnie – tj. 7 marca 2025 r., projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2025–2027 – został przekazany do opiniowania i konsultacji publicznych, które potrwają do 28 marca 2025 r.
Jeżeli finalnie rozporządzenie zostanie przyjęte – wejdzie ono w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Podstawa prawna:
- Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2025–2027 (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: RD179)
- Ustawa z dnia 7.09.1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 750 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 16.09.2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 654 z późn. zm.)