Od roku szkolnego 2025/2026 uczniów czekają istotne zmiany na lekcjach wychowania fizycznego – nowa podstawa programowa ma odejść od sztywnego nauczania technik na rzecz promowania aktywności jako stylu życia. Choć wśród założeń znalazły się m.in. testy sprawnościowe, Rzeczniczka Praw Dziecka apeluje o ich dobrowolność i przestrzega przed ryzykiem dyskryminacji mniej sprawnych uczniów.
Ministerstwo Edukacji planuje wprowadzenie nowej podstawy programowej wychowania fizycznego dla szkół podstawowych (klasy I–VIII), branżowych szkół I stopnia oraz szkół policealnych. Zmiany nastąpią także w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia. Zmiany mają obowiązywać od roku szkolnego 2025/2026.
Nowa podstawa programowa WF od roku szkolnego 2025/2026
Najważniejsze założenia projektu dla szkół podstawowych (klasy I–VIII), branżowych szkół I stopnia oraz szkół policealnych to:
- ograniczenie wymagań teoretycznych na rzecz rozwijania praktycznych umiejętności ruchowych,
- promowanie aktywności fizycznej jako stylu życia, a nie realizacji konkretnych technik,
- obowiązkowe testy sprawnościowe w klasach I–III,
- moduł fakultatywny w klasach VII–VIII oraz w branżowej szkole I stopnia, przygotowujący do rekrutacji do służb mundurowych.
Od roku szkolnego 2025/2026 we wszystkich klasach liceów, techników i branżowych szkół II stopnia także ma obowiązywać nowa podstawa programowa z wychowania fizycznego. Wśród kluczowych zmian znalazły się:
- nacisk na rozwój różnorodnych umiejętności ruchowych sprzyjających aktywności fizycznej przez całe życie,
- odejście od wymuszania konkretnych technik na rzecz wspierającego i swobodnego środowiska ćwiczeń,
- ograniczenie elementów teoretycznych,
- wprowadzenie modułu przygotowującego do rekrutacji do służb mundurowych.
Celem reformy jest zwiększenie aktywności uczniów i odejście od tradycyjnego, sformalizowanego modelu WF.
Uwagi RPD. Co z testami sprawnościowymi?
Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak odniosła się do projektów nowych podstaw programowych z wychowania fizycznego, podkreślając, że choć zawierają istotny zapis o dostosowywaniu aktywności do możliwości uczniów, wymagają doprecyzowania w kilku kluczowych obszarach.
W ocenie RPD, WF ma wspierać, nie oceniać za wszelką cenę. Horna-Cieślak zwróciła uwagę, że w praktyce uczniowie skarżący się na dolegliwości zdrowotne bywają oceniani niżej z powodu nieuczestniczenia w ćwiczeniach. Taka interpretacja przepisów może prowadzić do szkodliwych zachowań – podejmowania aktywności fizycznej mimo przeciwwskazań zdrowotnych.
Wskazała, że zastrzeżenia budzi również realizowanie testów sprawnościowych. Zauważyła, że choć oficjalnie ich wyniki nie mają wpływać na ocenę, mogą w praktyce prowadzić do dyskryminacji uczniów mniej sprawnych fizycznie i zniechęcać ich do ruchu. Rzeczniczka zaproponowała, by udział w testach był dobrowolny – zgodny z wolą dziecka i jego rodziców. Podkreśliła że, celem zajęć wychowania fizycznego powinno być budowanie pozytywnego stosunku do aktywności, a nie osiąganie wyników. WF ma uczyć, że ruch to element zdrowego życia, dostępny i potrzebny każdemu – niezależnie od sprawności.
Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (projekt z 29 kwietnia 2025 r.).
Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (projekt z 29 kwietnia 2025 r.).