Senat poparł bez poprawek nowelizację Prawa oświatowego. Zmiany obejmują m.in. nowe zasady tworzenia podstaw programowych, powrót do kwietniowego terminu egzaminu ósmoklasisty, modyfikacje w nadzorze pedagogicznym oraz wyższe opłaty za dopuszczanie podręczników. Część reform zacznie obowiązywać już od roku szkolnego 2026/2027.
Nowa podstawa programowa od 2026. Koniec przeładowanych treści?
Nowelizacja zmienia definicję podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego. Podstawy mają być teraz:
- jasno opisane językiem efektów uczenia się,
- spójne międzyprzedmiotowo,
- zorientowane na kompetencje uczniów, a nie wyłącznie na przekaz informacji,
- na tyle precyzyjne, by dało się przygotować na ich podstawie diagnostykę i egzaminy,
- jednocześnie elastyczne, aby nauczyciele mogli dostosować metody pracy do swoich uczniów.
To jedna z najważniejszych reform ostatnich lat — MEN zapowiada odejście od encyklopedycznych treści i większe skupienie na realnych umiejętnościach.
Kiedy nowe podstawy trafią do szkół? Harmonogram zmian
Reforma zostanie wdrażana etapami:
- 2026/2027 – wychowanie przedszkolne, klasy I i IV szkoły podstawowej,
- 2027/2028 – klasy pierwsze szkół ponadpodstawowych.
Oznacza to, że obecni pięcio– i ośmiolatkowie rozpoczną naukę według zupełnie nowych zasad.
Nadzór pedagogiczny po zmianach. Mniej biurokracji dla szkół
Nowelizacja modyfikuje także zasady nadzoru pedagogicznego. Najważniejsze zmiany:
- szkoły nie będą musiały uzyskiwać opinii kuratora do arkuszy organizacji — pozostaną jedynie kontrole następcze,
- katalog form pracy szkoły zostanie rozszerzony o nowy typ zajęć: zajęcia fakultatywne.
To rozwiązanie ma odciążyć dyrektorów i zwiększyć autonomię szkół.
Egzamin ósmoklasisty znów w kwietniu. Koniec łaciny na maturze
Reforma przewiduje powrót do kwietniowego terminu egzaminu ósmoklasisty, obowiązującego od roku szkolnego 2026/2027.
Zmieniają się także zasady matur. Znika możliwość zdawania języka łacińskiego jako alternatywy dla języka obcego nowożytnego.
MEN tłumaczy, że egzamin z łaciny wybierany był przez znikomy odsetek zdających, dlatego utrzymywanie go nie jest uzasadnione.
Wyższe opłaty za dopuszczenie podręczników. Nowy obowiązek recenzji metodycznej
Duże zmiany dotkną również wydawców podręczników. Nowelizacja podnosi opłaty za dopuszczenie książki do użytku szkolnego: z obecnych 800–6000 zł na 2800–14 000 zł.
Ponadto w procesie dopuszczania pojawi się dodatkowy wymóg — recenzja metodyczna, która uzupełni dotychczasowe recenzje: merytoryczną i językową.
Celem ma być poprawa jakości materiałów kierowanych do szkół.
Co dalej z reformą? Czekamy na podpis prezydenta
Po przyjęciu nowelizacji przez Senat ustawa trafi do prezydenta. Jeśli zostanie podpisana, szkoły i samorządy będą musiały przygotować się do największych zmian od wielu lat — zarówno organizacyjnych, jak i programowych.