Konferencja Episkopatu Polski przedstawiła nową podstawę programową nauczania religii. Dokument ma stać się wzorcowym narzędziem dla szkół i jednocześnie odpowiedzieć na potrzeby współczesnych uczniów. W centrum znalazł się uczeń oraz praktyczne zastosowanie wiedzy religijnej, a lekcje mają być otwarte także dla osób spoza Kościoła katolickiego.
- Pięć głównych obszarów: co zmienia nowa podstawa programowa religii?
- Silniejsze powiązanie religii z edukacją szkolną
- Nauka religii z naciskiem na kompetencje praktyczne
- Rola szkoły i parafii - dwa filary formacji młodzieży
- Religia w szkole: nie religioznawstwo, nie indoktrynacja
- Kiedy zmiany trafią do szkół?
Pięć głównych obszarów: co zmienia nowa podstawa programowa religii?
Nowa podstawa programowa religii przygotowana przez Komisję Wychowania Katolickiego KEP wprowadza pięć kluczowych obszarów tematycznych, odpowiadających wyzwaniom, z którymi mierzą się dziś młodzi ludzie. Są to:
- Pytania młodych o Boga i o współczesny świat,
- Wiara i życie Kościoła katolickiego,
- Młody człowiek w pluralistycznym społeczeństwie,
- Chrześcijaństwo zakorzenione w historii i kulturze,
- Święta i tradycje katolickie.
Jak podkreśla ks. prof. dr hab. Paweł Mąkosa (KUL), jednym z najważniejszych zadań nowej podstawy programowej jest rzetelne i przystępne wprowadzenie w chrześcijaństwo i katolicyzm.
Silniejsze powiązanie religii z edukacją szkolną
Autorzy dokumentu wskazują, że treści lekcji religii mają być ściślej powiązane z tym, czego uczniowie uczą się na innych zajęciach. Wymaga to ścisłej współpracy katechetów z gronem pedagogicznym.
– Staraliśmy się połączyć nauczanie religii z realiami edukacji szkolnej, także poprzez współdziałanie z innymi nauczycielami oraz instytucjami zewnętrznymi – podkreśla prof. dr hab. Anna Zellma (UWM), konsultor KEP.
Podstawa przewiduje również aktywne włączanie katechezy w działania profilaktyczne szkoły.
Nauka religii z naciskiem na kompetencje praktyczne
Jednym z filarów nowego dokumentu jest kształtowanie umiejętności wykorzystywania wiedzy religijnej w realnych sytuacjach życiowych. Chodzi o to, aby treści omawiane na lekcjach nie pozostawały abstrakcyjne, lecz miały zastosowanie w codziennych wyborach i relacjach społecznych.
KEP podkreśla, że program nie jest reakcją na zmiany organizacyjne wprowadzone przez MEN. – Nie jest prawdą, że powstał on w odpowiedzi na niekorzystne modyfikacje dotyczące lekcji religii – zaznacza bp Wojciech Osial.
Rola szkoły i parafii - dwa filary formacji młodzieży
Nowa podstawa programowa jest elementem szerszej reformy katechezy. Zdaniem biskupów, aby formacja religijna była skuteczna, muszą zostać ożywione działania zarówno:
- w szkole, gdzie uczniowie zdobywają wiedzę religijną,
- w parafii, która odpowiada za wymiar wspólnotowy i sakramentalny.
Dokument ma pokazywać wartość religii rzymskokatolickiej dla życia człowieka oraz stanowić „wzorcowy” materiał dydaktyczny dla nauczycieli.
Polecamy: PORADNIK OŚWIATOWY oraz KALENDARZ KSIĄŻKOWY NA 2026 ROK
Religia w szkole: nie religioznawstwo, nie indoktrynacja
Choć jednym z celów podstawy jest przekazanie prawd wiary, liturgii i norm moralnych, twórcy kładą nacisk na podmiotowość ucznia oraz wymiar wychowawczy.
KEP wyraźnie wskazuje, że:
- lekcje religii nie są zajęciami z religioznawstwa, lecz dotyczą nauczania Kościoła katolickiego,
- nauczyciele nie mają obowiązku kształtowania postaw religijnych,
- zajęcia mają być otwarte również dla uczniów niebędących katolikami.
To jeden z najbardziej wyróżniających elementów nowej podstawy – odchodzi ona od obowiązku formowania postaw i koncentruje się na edukacji oraz pracy z przekazem religijnym.
Kiedy zmiany trafią do szkół?
KEP zapowiada, że nowy dokument został przygotowany tak, by mógł zostać sprawnie wdrożony jako materiał referencyjny dla szkół oraz wydawnictw przygotowujących podręczniki. Szczegóły dotyczące terminów wdrożenia zależą od dalszych decyzji Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz harmonogramów zmian programowych.