Reforma w szkołach od września 2025: nowe przedmioty, mniej religii, ferie w 3 turach i koniec godzin czarnkowych

• Religia tylko raz w tygodniu – jak zmieni się plan lekcji?
• Nowe przedmioty: czego uczą Edukacja obywatelska i Edukacja zdrowotna?
• Nowy WF: testy sprawnościowe, samoobrona i klasy sportowe w nowej odsłonie
• Ferie 2025/2026: tylko trzy terminy zamiast czterech
• Koniec godzin czarnkowych – nauczyciele zyskają więcej czasu
• Ocena funkcjonalna i wsparcie psychologiczne
• Co zmiany oznaczają w praktyce?
• Możliwe problemy po wprowadzeniu reformy
• Zmiany nie przykryją starych problemów
• FAQ – najczęściej zadawane pytania
• Podstawa prawna

Religia tylko raz w tygodniu – jak zmieni się plan lekcji?

Od września lekcje religii odbywają się tylko raz w tygodniu i muszą być umieszczone na początku lub końcu dnia zajęć obowiązkowych. To rozwiązanie ma ograniczyć chaos w planie lekcji i sprawić, że religia nie będzie rozdzielać innych przedmiotów.

Jeżeli w klasach I–III szkoły podstawowej na religię zapisze się mniej niż siedmioro uczniów, szkoła może organizować zajęcia międzyklasowe. Takie same zasady obowiązują, gdy lekcje religii odbywają się poza szkołą.

Nowe przedmioty: czego uczą Edukacja obywatelska i Edukacja zdrowotna?

Od roku szkolnego 2025/2026 uczniowie będą uczęszczać na dwa zupełnie nowe przedmioty:

• Edukacja obywatelska – obowiązkowa w szkołach ponadpodstawowych. Jej celem jest przygotowanie młodzieży do świadomego uczestnictwa w życiu publicznym, rozumienia demokracji, prawa i odpowiedzialności za wspólnotę.
• Edukacja zdrowotna – zastępuje wychowanie do życia w rodzinie. Będzie prowadzona od IV klasy szkoły podstawowej aż do szkół średnich. Program obejmuje m.in. zdrowy styl życia, profilaktykę uzależnień, edukację seksualną i dbanie o kondycję psychiczną.

Nowy WF: testy sprawnościowe, samoobrona i klasy sportowe w nowej odsłonie

Wychowanie fizyczne zostało rozszerzone o nowe elementy: biegi wytrzymałościowe, pompki, skoki w dal oraz podstawy samoobrony.

• W klasach I–III wprowadzono obowiązkowe testy sprawnościowe.
• W klasach VII–VIII pojawiła się możliwość wyboru fakultatywnych zajęć z ćwiczeń stosowanych w rekrutacji do służb mundurowych.
• Klasy sportowe mogą być tworzone już od 14 uczniów (wcześniej minimum 20), pod warunkiem zgody organu prowadzącego.
• O braku możliwości kontynuowania szkolenia sportowego mogą teraz decydować także nauczyciele WF, a nie tylko trenerzy, lekarze czy instruktorzy.

Ferie 2025/2026: tylko trzy terminy zamiast czterech

Ministerstwo zmieniło harmonogram przerwy zimowej. Zamiast czterech tur, ferie będą odbywać się w trzech terminach:

Koniec godzin czarnkowych – nauczyciele zyskają więcej czasu

Od września 2025 roku szkoły przestają obowiązywać tzw. godziny czarnkowe. Były to wprowadzone w 2022 roku dodatkowe godziny dostępności nauczycieli dla uczniów i rodziców. Ich likwidacja ma zmniejszyć obciążenie kadry pedagogicznej.

Ocena funkcjonalna i wsparcie psychologiczne

Wprowadzono nową formę oceniania, czyli ocenę funkcjonalną. Dotyczy ona uczniów z autyzmem, zaburzeniami sensorycznymi oraz niepełnosprawnością intelektualną. Jej celem jest indywidualne podejście do możliwości i postępów dziecka. Ocenę wystawi nauczyciel we współpracy z psychologiem i rodzicami.

Nowelizacja przepisów ułatwia też zatrudnianie specjalistów w szkołach niepublicznych. Psychologowie, pedagodzy i logopedzi mogą teraz prowadzić zajęcia w szerszym wymiarze godzin, od 4 do 9 tygodniowo.

Co zmiany oznaczają w praktyce?

Zmiany oznaczają, że uczniowie zyskają bardziej praktyczny program nauczania i nowe możliwości rozwoju. Rodzice otrzymają przejrzystszy plan roku szkolnego oraz większy wpływ na ocenianie dzieci. Nauczyciele natomiast będą musieli dostosować się do nowych podstaw programowych, ale nie obciążą ich już dodatkowe godziny dostępności.

Nowy rok szkolny 2025/2026 to początek systemowych zmian, które mają wzmocnić praktyczne przygotowanie uczniów do życia społecznego i zawodowego. Zależy nam, by szkoła była miejscem, które rozwija nie tylko wiedzę, ale i umiejętności niezbędne w dorosłym życiu – przekazało MEN w komunikacie prasowym.

Możliwe problemy po wprowadzeniu reformy

Choć zmiany w edukacji mają poprawić jakość nauczania, ich wdrożenie może rodzić wyzwania. Szkoły będą musiały błyskawicznie dostosować plany lekcji, a w wielu placówkach pojawi się problem z zapewnieniem odpowiedniej liczby psychologów, pedagogów i logopedów. Wprowadzenie nowych zasad tworzenia klas sportowych może ograniczyć ofertę zajęć w mniejszych gminach, gdzie liczba chętnych uczniów jest niewielka. Rodzice obawiają się również, że ocena funkcjonalna, okaże się zbyt skomplikowana i niejednoznaczna w interpretacji.

Zmiany nie przykryją starych problemów

Choć reforma wprowadza świeże rozwiązania, nie rozwiązuje wszystkich bolączek polskiej szkoły. Wciąż aktualne pozostają problemy z przepełnionymi klasami, brakami kadrowymi i niskimi wynagrodzeniami nauczycieli. Wielu pedagogów zwraca uwagę, że nawet najlepsze pomysły programowe trudno będzie zrealizować bez odpowiedniego zaplecza finansowego i organizacyjnego.

Rodzice natomiast obawiają się, że przy rosnących wymaganiach dzieci wciąż nie otrzymają wystarczającego wsparcia psychologicznego i indywidualnego podejścia. Reforma zmienia więc zasady, ale nie likwiduje trudności, które od lat ciągną się za polską oświatą.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy religia jest obowiązkowa?

Nie. Jak dotychczas, religia jest przedmiotem dobrowolnym. Uczniowie mogą wybrać etykę lub całkowicie zrezygnować.

Czy edukacja zdrowotna obejmie edukację seksualną?

Tak. Zajęcia będą poruszać temat dojrzewania, zdrowia seksualnego, profilaktyki i budowania relacji.

Czy testy sprawnościowe w klasach I–III będą oceniane?

Nie. Testy mają charakter diagnostyczny, pozwolą monitorować rozwój dziecka, ale nie będą wpływały na oceny semestralne.

Czy ocena funkcjonalna zastąpi zwykłe stopnie?

Nie. Ocena funkcjonalna dotyczy wyłącznie uczniów z orzeczeniem i będzie uzupełniała standardowe stopnie szkolne.

Czy ferie zimowe będą krótsze?

Nie. Zmienia się jedynie liczba tur, sam czas trwania ferii pozostaje taki sam, czyli dwa tygodnie.

Podstawa prawna

Reforma szkolna obowiązująca od roku 2025/2026 została wprowadzona na mocy:

• ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. 2017 poz. 59 z późn. zm.),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 27 czerwca 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli