Edukacja

Dni wolne na dziecko dla nauczycieli. Jak prawidłowo z nich korzystać? Prawa nauczycieli uregulowano w Karcie Nauczyciela, ale czy to oznacza, że nie można stosować Kodeksu pracy, który przewiduje korzystniejsze rozwiązania?

Od 30 listopada 2025 r. nowa legitymacja nauczyciela będzie dostępna w aplikacji mObywatel. Jak wygląda? Czym się różni? Czy można używać starych legitymacji służbowych nauczyciela?

Ponad 450 tysięcy osób rozpoczęło w tym roku studia na uczelniach nadzorowanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Najpopularniejsze kierunki notują rekordowe zainteresowanie, a na niektórych z nich o jedno miejsce walczy kilkudziesięciu kandydatów. Sprawdzamy, które uczelnie i kierunki przyciągnęły najwięcej chętnych.

Od 1 grudnia 2025 r. rosną minimalne wynagrodzenia pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. Podwyżki obejmą zarówno uczniów odbywających naukę zawodu, jak i młodocianych przyuczanych do wykonywania określonej pracy. Powodem zmian jest wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w trzecim kwartale 2025 r.

10 maja 2024 r. Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk wydała komunikat, w którym poinformowała o uchwalonych zmianach dotyczących zasad ortografii. Zmiany te zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Powstał także dokument "Zasady pisowni i interpunkcji polskiej", który zawiera zarówno obowiązujące od dawna, jak i uchwalone ostatnio przepisy. 7 listopada 2025 r. Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN wydała kolejny komunikat.

Tylko do 21 listopada 2025 roku nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni, którzy byli uprawnieni do bonu na zakup laptopa, lecz nie otrzymali go w poprzednim naborze, mogą ubiegać się o wsparcie. Bon można wykorzystać do 31 grudnia 2025 roku.

Pracownicy niepedagogiczni zatrudnieni w szkołach korzystają z urlopów wypoczynkowych na podstawie Kodeksu pracy, podczas gdy nauczycieli obowiązuje Karta nauczyciela. Oznacza to odmienne zasady nabywania i planowania urlopu. Wyjaśniamy, jakie przepisy regulują urlopy pracowników niepedagogicznych, jak ustala się plan urlopów i na co powinni zwrócić uwagę pracodawcy oraz pracownicy.

W odpowiedzi na interpelację poselską wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer jednoznacznie potwierdziła, że kuratoria oświaty nie mają prawa kontrolować sposobu wydatkowania dotacji oświatowych. Kompetencje w tym zakresie należą wyłącznie do organów dotujących – gmin i powiatów. Wyjaśniła też zasady organizowania lekcji religii w małych szkołach.

28 listopada 2025 r. wchodzą w życie nowe zasady oceny pracy nauczycieli. Zmiany obejmują uproszczenie kryteriów, wprowadzenie jednolitej skali punktowej i zwiększenie udziału nauczyciela w całym procesie oceniania. Co się zmieni i jakie konsekwencje mają nowe regulacje dla kadry pedagogicznej?

Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiada opracowanie nowej podstawy programowej dotyczącej nauczania języka polskiego jako drugiego. Projekt przygotuje Instytut Badań Edukacyjnych, a jego celem będzie usprawnienie systemu wsparcia dla uczniów cudzoziemców. Do czasu zakończenia prac resort nie planuje wprowadzać obowiązkowych zajęć z języka polskiego dla dzieci z doświadczeniem migracji.

Minister edukacji Barbara Nowacka podkreśliła podczas Okrągłego Stołu Uczniowskiego we Wrocławiu, że edukacja obywatelska stała się jednym z największych osiągnięć polskiej szkoły. MEN zapowiada także powołanie rzecznika praw uczniowskich na poziomie krajowym i wojewódzkim.

Urlop wychowawczy to uprawnienie pracownicze, które pozwala na czasową przerwę w pracy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Dla nauczycieli kwestie te reguluje Karta Nauczyciela, a w sprawach nieuregulowanych – Kodeks pracy. Jak długo może trwać urlop wychowawczy nauczyciela, jakie warunki należy spełnić, by go uzyskać i jak wyglądają obowiązujące terminy?

Lekcje wychowania fizycznego niezmiennie budzą kontrowersje. Dotyczą one nie tylko podstawy programowej, ale przede wszystkim zasad oceniania, frekwencji, a teraz również zasad podziału i łączenia klas na zajęciach.

Od 12 listopada 2025 roku Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” rozpoczęła ogólnopolską akcję protestacyjną w szkołach i przedszkolach. Pierwszym etapem jest oflagowanie placówek oświatowych, które potrwa do 20 grudnia, z możliwością przedłużenia. Nauczyciele zrzeszeni w „Solidarności” sprzeciwiają się polityce oświatowej rządu, niskim płacom i zmianom w Karcie nauczyciela, które – jak podkreślają – prowadzą do degradacji zawodu.

Ponad połowa uczniów młodszych klas szkoły podstawowej korzysta z mediów społecznościowych, mimo że obowiązuje ograniczenie wiekowe do 13 lat. Eksperci Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę alarmują, że dzieci w wieku 7–9 lat narażone są na przemoc, hejt i uzależnienie od krótkich filmów. Edukacja cyfrowa i odpowiednie regulacje prawne są kluczowe, aby chronić najmłodszych uczniów w internecie.

Blisko 60% uczniów szkół średnich deklaruje, że chce studiować za granicą. Które państwa najczęściej wybierają młodzi Polacy? Odległość i język nie są już dla nich barierą. Co jest największą przeszkodą? Jakiej pomocy potrzebują?

Osoby korzystające z aplikacji mObywatel mogą zapisywać się na bezpłatne szkolenia obronne organizowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Program obejmuje naukę reagowania w sytuacjach kryzysowych, udzielania pierwszej pomocy i podstaw cyberbezpieczeństwa. To wspólna inicjatywa MON i Ministerstwa Cyfryzacji, mająca zwiększyć praktyczne umiejętności i świadomość bezpieczeństwa wśród obywateli.

Rządowy projekt nowelizacji Prawa oświatowego i Prawa o szkolnictwie wyższym zakłada przesunięcie w czasie wprowadzenia e-dyplomów. Zamiast od początku 2026 roku, uczelnie będą zobowiązane do wydawania dyplomów w postaci elektronicznej dopiero od 1 stycznia 2027 r. Powodem są kwestie techniczne i konieczność przygotowania uczelni oraz repozytorium prowadzonego przez OPI-PIB.

Fundacja ORLEN ogłosiła nabór wniosków do nowego programu „Moc odpowiedzialności”, w ramach którego jednostki samorządu prowadzące szkoły mogą uzyskać dofinansowanie od 5 do 30 tys. zł na działania edukacyjne rozwijające postawy obywatelskie młodzieży. Łączna pula środków wynosi 800 tys. zł, a zgłoszenia można przesyłać do 5 grudnia 2025 r.

Dziennik Gazeta Prawna oraz Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego zawarły strategiczne porozumienie o współpracy, którego celem jest wspólne działanie na rzecz rozwoju debaty publicznej, edukacji prawniczej oraz popularyzacji eksperckiej wiedzy prawnej. Porozumienie podpisali: Marcin Krawczak, wiceprezes zarządu INFOR S.A. oraz prof. dr hab. Sławomir Żółtek, dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

W 2026 r. nauczyciele otrzymają tzw. trzynastkę za 2025 r. To świadczenie, znane formalnie jako dodatkowe wynagrodzenie roczne, przysługuje pracownikom sfery budżetowej, w tym nauczycielom szkół publicznych. Wyjaśniamy, komu się ono należy, jak obliczyć jego wysokość i kiedy należy się spodziewać wypłaty.

Organizacja loterii fantowych w szkołach to popularny sposób pozyskiwania środków na cele charytatywne, społeczne i edukacyjne. Choć wydarzenia tego typu często mają charakter dobroczynny, nie zwalnia to ich organizatorów z obowiązku przestrzegania przepisów prawa. Kuratorium Oświaty we Wrocławiu przypomniało ostatnio o zasadach wynikających z ustawy o grach hazardowych – a te są jasno określone.

Czy w podstawówkach nie będzie już stawiania jedynek? Jeśli tak, to nie z powodu coraz lepszych uczniowskich wyników, a z obawy przed rodzicami, którzy do dyrekcji szkoły skarżą się na nauczycieli stawiających złe oceny. Szefostwo daje pedagogom do zrozumienia, że powodujące konflikt z rodzicami jedynki są… niemile widziane.

MKiDN poinformowało, że 94 uczniów z całej Polski, kształcących się w szkołach muzycznych, plastycznych i baletowych, otrzymało za swoje osiągnięcia stypendia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Ministerstwo Obrony Narodowej zainaugurowały czwartą edycję programu „Edukacja z wojskiem”. To największa odsłona projektu, którego celem jest zwiększenie świadomości uczniów w zakresie bezpieczeństwa, obronności i reagowania w sytuacjach kryzysowych. Zajęcia w szkołach potrwają do 19 grudnia 2025 r.