Deprawacja, gender, zmiana płci? Co naprawdę zawiera program Edukacji zdrowotnej 2025

• Co zawiera program Edukacji zdrowotnej?
• Stanowisko Kościoła: List pasterski jako manifest sprzeciwu
• Retoryka moralnej paniki
• Społeczna i polityczna debata
• Co sądzą Polacy?
• Podsumowanie

Co zawiera program Edukacji zdrowotnej?

Program Edukacji zdrowotnej, opracowany przez zespół ekspertów z udziałem seksuologa prof. Zbigniewa Izdebskiego, obejmuje 11 obszarów tematycznych, które znacząco wykraczają poza tradycyjne treści WDŻ. Jego celem jest kompleksowe przygotowanie młodzieży do świadomego dbania o zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne.

Nowy przedmiot zastępuje dotychczasowe Wychowanie do życia w rodzinie. WDŻ przez lata było krytykowane za pomijanie współczesnych wyzwań: zdrowia psychicznego, cyberprzemocy, uzależnień od technologii czy problemów z akceptacją własnego ciała. Edukacja zdrowotna ma być odpowiedzią na tę lukę i dostosowaniem szkoły do realiów, w których dorastają dzisiejsi uczniowie.

Główne obszary tematyczne programu:

• Odżywianie i aktywność fizyczna – nauka o zbilansowanej diecie i korzyściach płynących z ruchu.
• Zdrowie psychiczne – radzenie sobie ze stresem, emocjami i budowanie relacji międzyludzkich.
• Bezpieczeństwo – pierwsza pomoc, przeciwdziałanie przemocy, w tym cyberprzemocy.
• Profilaktyka uzależnień – informacje o szkodliwości substancji psychoaktywnych i cyberuzależnień.
• Wiedza o rozwoju – tematyka dojrzewania, zdrowia reprodukcyjnego oraz poszanowania granic w relacjach.

Zespół odpowiedzialny za program tworzą nie tylko seksuolodzy, ale także psychologowie, lekarze, pedagodzy i specjaliści ds. zdrowia publicznego. Program ma charakter naukowy i został opracowany na podstawie badań oraz konsultacji społecznych.

Podobnie jak WDŻ, przedmiot jest nieobowiązkowy, rodzice mogą złożyć pisemną rezygnację z udziału dziecka w zajęciach.

Pełna program znajdziesz tutaj

Stanowisko Kościoła: List pasterski jako manifest sprzeciwu

31 sierpnia 2025 roku Prezydium Konferencji Episkopatu Polski opublikowało list pasterski, w którym wyraża zdecydowany sprzeciw wobec programu Edukacji zdrowotnej. Dokument, odczytany we wszystkich kościołach, zawiera szereg zarzutów, które można podzielić na trzy główne grupy:

1. Genderowa koncepcja płci

Biskupi oskarżają program o promowanie poglądów sprzecznych z chrześcijańską antropologią człowieka.

Pod pozorem troski o zdrowie dzieci promuje się genderową koncepcję płci, która podważa naturalną tożsamość chłopca i dziewczynki – List pasterski KEP, 31.08.2025

Dalej w dokumencie pojawiają się ostrzeżenia przed skutkami takiej edukacji:

Niektóre treści programu mogą prowadzić dzieci do odrzucenia swej kobiecości lub męskości, a w konsekwencji do dramatycznych decyzji o zmianie płci, czyli nieodwracalnym okaleczeniu ciała.

2. Deprawacja i oderwanie od rodziny

Kolejnym zarzutem Episkopatu jest oderwanie programu od wartości rodzinnych i chrześcijańskiej etyki.

Edukacja zdrowotna prezentuje życie seksualne jako kwestię indywidualnej decyzji, bez odniesienia do małżeństwa i rodziny – czytamy w liście biskupów.

Biskupi krytykują, że świadoma zgoda jest jedynym kryterium oceny relacji intymnych, co, ich zdaniem, sprzyja seksualizacji młodzieży.

Nie możemy milczeć, gdy dzieciom proponuje się program, który relatywizuje moralność i wprowadza je w świat dorosłych wbrew woli rodziców – piszą duchowni.

3. Argumenty prawne

W końcowej części listu Kościół powołuje się na Konstytucję RP, wskazując na rzekomą sprzeczność programu z jej zapisami.

Program Edukacji zdrowotnej stoi w sprzeczności z artykułem 18 Konstytucji, który mówi o szczególnej ochronie małżeństwa i rodziny. Państwo nie może naruszać tego ładu.

Jednak część prawników zwraca uwagę, że sam fakt wprowadzenia przedmiotu nie narusza Konstytucji, o ile program ma charakter edukacyjny i nie promuje ideologii. Edukacja zdrowotna, jak zapewnia resort, oparta jest na aktualnej wiedzy naukowej i nie ingeruje w światopogląd rodziny.

Retoryka moralnej paniki

Wykorzystany język listu pasterskiego jest przykładem retoryki moralnej paniki, której celem jest wywołanie silnych emocji i mobilizacja społeczna. Hasła takie jak „deprawacja”, „seksualizacja” czy „okaleczenie” przesuwają debatę z poziomu merytorycznego na emocjonalny, co utrudnia rzeczową dyskusję o treściach programowych.

Warto jednak zauważyć, że Episkopat przekonuje, iż jego krytyka wynika z troski o dzieci, a nie z samego faktu wprowadzenia nowego przedmiotu. Głos biskupów odzwierciedla również niepokoje części rodziców.

Społeczna i polityczna debata

Spór wokół Edukacji zdrowotnej wykracza poza prostą oś Kościół–państwo i angażuje szerokie spektrum środowisk społecznych, zawodowych i politycznych.

ZNP: problemy organizacyjne i przeciążenie szkół

Związek Nauczycielstwa Polskiego podkreśla, że choć sam program może być merytorycznie potrzebny, jego nagłe wprowadzenie i brak przygotowania szkół stanowi realny problem. Prezes Sławomir Broniarz ostrzegł:

Nie kwestionujemy idei, ale tryb jej wprowadzenia. To kolejny obowiązek dla szkół, bez odpowiedniego zaplecza kadrowego i bez jasnych wytycznych - komunikat ZNP z 28.08.2025

ZNP zwraca uwagę, że wielu nauczycieli nie wie, kto ma prowadzić nowe zajęcia, a jednocześnie brakuje przeszkolonych specjalistów.

Fundacja GrowSPACE: większość szkół gotowa

Inne wnioski płyną jednak z raportu Fundacji GrowSPACE, który objął ponad 90% jednostek samorządu terytorialnego. Według zebranych danych, aż 1412 gmin w pełni obsadziło wszystkie zaplanowane etaty nauczycieli Edukacji Zdrowotnej, a ponad 67% z ogólnej liczby 5817 etatów zostało już obsadzonych.

Autorzy raportu wskazują, że choć braki kadrowe występują, dotyczą one głównie szkół ponadpodstawowych i wybranych województw. Zdaniem ekspertów fundacji, system edukacji jest gotowy, a obawy ZNP nie powinny zniechęcać rodziców do posyłania dzieci na zajęcia. Kampania „Nie wypisuj – wspieraj” ma zachęcać do udziału, pokazując edukację zdrowotną jako realną inwestycję w zdrowie psychiczne i fizyczne młodego pokolenia.

SOS dla Edukacji i środowiska akademickie: "Wiedza to bezpieczeństwo"

Progresywne środowiska edukacyjne, m.in. inicjatywa SOS dla Edukacji oraz rektorzy uczelni medycznych, apelują o zaufanie do programu i jego twórców. W ich wspólnym stanowisku czytamy:

Nie można dłużej udawać, że młodzież nie mierzy się z depresją, samotnością, hejtem czy przemocą seksualną. Szkoła musi reagować – a wiedza to bezpieczeństwo.

Eksperci podkreślają, że Edukacja zdrowotna to nie seksualizacja, lecz naukowa, przemyślana i dostosowana do wieku uczniów profilaktyka zdrowotna.

Co sądzą Polacy?

Według sondażu IBRiS dla Radia ZET, ponad 66% Polaków uważa, że Kościół nie powinien ingerować w treści nauczania dotyczące zdrowia. Warto jednak zaznaczyć, że badanie dotyczyło jedynie roli Kościoła, a nie oceny samego programu Edukacji zdrowotnej.

Z kolei sondaż SW Research dla Onetu pokazuje, że 48,6% badanych odrzuca obawy Episkopatu, uznając, że edukacja zdrowotna nie jest formą deprawacji dzieci.

Dla porównania:

• 22,6% respondentów zgadza się ze stanowiskiem Kościoła i uważa, że przedmiot może prowadzić do systemowej deprawacji
• 17,3% badanych w ogóle nie słyszało o sprawie,
• a 11,4% nie ma jednoznacznego zdania

(Źródło: Business Insider Polska).

Te dane sugerują, że choć społeczeństwo jest podzielone, to blisko połowa badanych nie podziela obaw Kościoła wobec samej treści programu. Jednocześnie wysoki poziom dezorientacji i brak wiedzy u części respondentów pokazuje, że dyskusja o Edukacji zdrowotnej dopiero się rozkręca i wiele zależy od dalszej komunikacji społecznej.

Podsumowanie

Program Edukacji zdrowotnej to próba odpowiedzi na współczesne wyzwania zdrowotne i społeczne. Choć budzi kontrowersje, szczególnie w środowiskach konserwatywnych, jego głównym celem jest wzmacnianie kompetencji zdrowotnych młodzieży.

W obliczu emocjonalnej debaty warto zadać sobie pytanie: Czy Edukacja zdrowotna to krok w stronę nowoczesnej szkoły, czy zagrożenie dla tradycyjnych wartości?